Alkolik ratlarda, silimarin, resveratrol ve E vitamininin hepatoprotektif özelliklerinin kıyaslanması

Abstract

Alkol kullanımı günümüzde birçok toplumda önemli bir sağlık problemi haline gelmiştir. Kronik alkol alımı başta karaciğer yetmezliği olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açmaktadır. Alkolün metabolize edildiği başlıca yerin karaciğer olması, kronik alkol kullanımında karaciğerde önemli hasarlar oluşmasına neden olmaktadır. Alkolik karaciğer hasarı günümüzde karaciğer hastalıklarının başında gelmektedir. Çalışmamızda, kronik alkol kullanımına bağlı olarak gelişen ve oksidatif stres nedeni ile ortaya çıkan karaciğer hasarında, her biri güçlü antioksidanlar olan silimarin, resveratrol ve E vitamininin koruyucu etkilerini kıyaslamak amacıyla, 40 adet erkek rat 5 eşit gruba (n=8) bölündü; 1. grup: kontrol grubu (K), 2. grup: alkol grubu (AK) ve 3. grup: resveratrol grubu (RSV), 4. grup: silimarin grubu (SLY), 5. grup: E vitamini grubu (E VİT). Çalışmamız 4 hafta sürdü. Bütün ratlar Modifiye Sıvı Diyet (MSD; inek sütü + glukoz) ile beslendi. Kontrol grubu hariç, diğer bütün gruplara % 7,2 oranında etanol içeren MSD verildi. 3.ncü gruptaki ratlara 50 mg/kg/gün dozunda resveratrol, 4.ncü gruptaki ratlara 150 mg/kg/gün dozunda silimarin, 5.nci gruptaki ratlara ise 300 mg/kg/gün dozunda E vitamini günlük olarak gavaj ile verildi. Çalışmanın sonunda, tüm gruplardaki ratların kanları ve karaciğer dokuları alındıktan sonra sakrifiye edildiler. Alınan kanların serumu ayrıştırıldıktan sonra serumlar ve doku örnekleri derin dondurucuda -70 0C saklandı. Serum örneklerinde, AST, ALT, ALP, TP, HDL-K, TBARS, PON1 parametreleri, karaciğer örneklerinde ise TBARS, GSH, MPO ve PON1 parametreleri çalışıldı. Karaciğer hasarını önlemek için uygulanan tedaviler sonunda tedavi grupları ile kontrol ve alkolik kontrol grupları arasında serum AST, ALT, PON1 ve TBARS düzeyleri yönünden anlamlı farklar tespit edildi. Benzer şekilde, karaciğer doku örneklerinde TBARS ve MPO analizleri açısından tedavi ve kontrol grupları arasında anlamlı farklar bulunmuştur. Buna göre, alkolik karaciğer hasarına karşı koruyucu etkilerini kıyaslamaya çalıştığımız antioksidanlardan resveratrol, doku örneklerinde MPO ve PON1 bakımından, serum örneklerinde PON1 ve ALT bakımında diğerlerine göre daha güçlü iyileşme sağlamıştır. Silimarin, serum örneklerinde AST bakımından diğer antioksidanlara göre daha güçlü iyileşme sağlamıştır. E vitamini ise hem karaciğer hem de serum örneklerinde TBARS bakımından diğer antioksidanlara kıyasla daha güçlü iyileşme sağlamıştır. Sonuç olarak, ratlarda alkol tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan karaciğer hasarının önlenmesinde resveratrolün, silimarin ve E vitaminine kıyasla daha güçlü bir hepatoprotektif etki gösterdiğini söyleyebiliriz.