"CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ NE DİYOR? CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNE İLİŞKİN BİR İÇERİK ANALİZİ"

Abstract

Öz:1982 Anayasası’nda 6771 sayılı Kanunla yapılan değişikliğin 16 Nisan 2017 tarihli zorunlu halkoylamasıyla kabul edilmesinin ardından, kademeli olarak “cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi”ne geçilmiştir. Yeni sisteme göre seçilen cumhurbaşkanının göreve başlamasıyla birlikte yürürlüğe giren ilk cumhurbaşkanlığı kararnamesi 10 Temmuz 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Anayasal olarak yürütme yetkisine ilişkin konularda çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri; üst kademe yöneticilerin atanması, görevden alınması ve atanmalarına ilişkin usul ve esasları, bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görev yetki ve teşkilat yapısını, Devlet Denetleme Kurulu’nun işleyiş, üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işlerini, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği’nin teşkilat ve görevlerini düzenlemek üzere tasarlanmıştır. Bununla birlikte yine Anayasal olarak cumhurbaşkanlığı kararnameleri, Anayasa’da sayılan temel hak ve hürriyetleri, kişi hakları ve ödevlerini, siyasi haklar ve ödevleri düzenleyemedikleri gibi kanunla düzenlenmiş alanlarla da ilgili olamazlar. Ancak olağanüstü hallerde çıkarılan cumhurbaşkanlığı kararnameleri kanun hükmünde kabul edilip, “çekirdek haklar” dışındaki her alanda düzenleme yapabilirler. Bu çalışmada 9 Temmuz 2019 itibariyle sayısı 43’e ulaşmış olan cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin içerik analizi ile değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan 43 Cumhurbaşkanlığı kararnamesi; düzenleme alanı, konuları, yöneldiği kurumlar bakımından bakamından incelenecek, sınıflandırılacak ve oluşturduğu değişim alanları saptanacaktır. Böylelikle bir taraftan Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçiş ile kamu yönetimi yapısındaki değişimin genel görünümü oraya konulurken, diğer taraftan da cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile hangi alanlara öncelik verildiği ve odağı ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Öz:Following the adoption of the Law no. 6771, which created changes in the 1982 Constitution with the mandatory referendum on 16 April 2017, Turkey has gone through a gradual transition to “presidential government system. ”The first presidential decree came into force upon the appointment of the elected president according to the new system was published in the Official Gazette on 10 July 2018. Presidential decrees issued pertaining to constitutional executive power are designed to regulate the procedures and principles regarding the appointment and dismissal of senior executives; the establishment, abolition, authorization and organizational structures of the Ministries; the functioning of the State Supervisory Board, the board members’ term of office and other personnel affairs; and the organization and duties of the General Secretariat of the National Security Council. However, the constitutional presidential decrees cannot regulate fundamental rights and freedoms, personal rights and duties, political rights and duties enumerated in the Constitution, nor can they be related to areas regulated by law. Nevertheless, presidential decrees issued in extraordinary situations can have the force of law and regulate all fields except for the “core rights”. This study aimed to evaluate the presidential decrees the number of which have reached 43 as of 9 July 2019, using content analysis. In this context, 43 Presidential decrees published in the Official Gazette and entered into force will be examined and classified in terms of regulation area, subjects, institutions addressed will be classified and the fields they have changed will be determined. In this way, both a general view of the change in the public administration structure as a result of the transition to the Presidential government system will be put forward, and also the priorities and focal points of presidential decrees will be understood better.