"Vital, Sophia ve Şti. - Robotların Hukuki Kişiliğinin Arayışında"

Abstract

Öz:Bu makale günümüz yapay zeka robotlarının hukuki kişiliği statüsü tartışmalarını ele almasının yanında, bilim insanlarının ve politika belirleyicilerin, bu yapay zekalı temsilcilerin hukuki temsilciliğini, hukuki kişilik statüsüyle nasıl karıştırdıklarını ele alır. Bu çalışma, alandaki son trendleri de göz önüne alarak, iki yönlü bir tutumu benimser. İlk olarak politika belirleyiciler, yapay zekalı (AI) robotların sözleşmeler ve ticaret hukuku alanlarındaki faaliyetleri için, örneğin dağıtılmış sorumluluğa yönelik karmaşık durumlardaki hukuki temsilciliğin yeni biçimleri üzerinde kafa yormalıdırlar. İkinci olarak, AI robotlarına tam hukuki kişilik tanımayı öngören her önerme yakın gelecek bakımından bir tarafa itilmelidir. Ancak, Ekim 2017’de Suudi Arabistan’dan vatandaşlık alan ilk AI uygulaması olan Sophia’yı ne yapacağız? Kabul edilmelidir ki, bir kimseye veyahut bir şeye, hukuki kişiliğin tanınması- her zaman olduğu gibi- salt rasyonel seçimlere veya deneysel delillere dayanmayan, ziyadesiyle hassas bir siyasi mevzudur. Takdir yetkisi, keyfilik ve hatta garip kararlar bu kapsamda rol oynayabilir. Oysa hukuk sistemlerinin, insanlara ve şirketler gibi yapay varlıklara statülerini tanımalarının normatif nedenleri, günümüzde AI robotların hukuki kişiliğinin arayışında taraf tutmamıza yardımcı olur. Yurttaş Sophia gerçekten de bilinçli midir veya zalim bilim insanlarının sapan ve oklarından etkilenir mi?