"ÖĞRETMENLERİN ÖZ YETERLİK İNANÇLARI İLE MESLEKİ TÜKENMİŞLİK ALGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ"

Abstract

Öz:Bu araştırmada, öğretmenlerin öz yeterlik inançları ve mesleki tükenmişlik algıları ile bu algılar arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Van İli İpekyolu ilçe merkezinde bulunan ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Evrenden tabakalı amaçsal örnekleme yöntemiyle seçilen 9 ilkokul ile 6 ortaokulda görev yapmakta olan toplam 360 öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerini toplamak üzere, “Öğretmen Öz Yeterlik İnancı Ölçeği” ile "Öğretmen Mesleki Tükenmişlik Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Tukey HSD testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi, Pearson korelasyon testi ve regresyon analizi hesaplamaları yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, öğretmenlerin öz yeterlik inançlarının “yüksek”, mesleki tükenmişliklerinin ise “düşük” düzeyde olduğu; öz yeterlik inançları ile mesleki tükenmişlikleri arasında negatif yönde anlamlı ve “düşük” düzeyde bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Öz yeterlik inancı ile cinsiyet, branş ve çalışılan eğitim kademesi değişkenleri arasında, mesleki tükenmişlik ile de cinsiyet, branş ve mesleki kıdem değişkenleri arasında anlamlı bir farkın olduğu tespit edilmiştir.Bu bulgulara dayalı olarak, öğretmenlik mesleğinde; özlük hakları, meslekte yükselme, alım gücü, çalışma koşulları ve kendini geliştirme imkânları açısından sağlanacak iyileştirici düzenlemelerle, öz yeterlik inancı geliştirilip, mesleki tükenmişlik önlenebilir.

Öz:In this study, it is aimed to determine teachers' self-efficacy beliefs, professional burnout perceptions, and the level of relationship between them. Also in this study, descriptive method is used. The universe of this study consists of teachers who work in primary and secondary schools in the Ipekyolu county of Van province in the academic year 2018-2019. A total of 360 teachers working in 9 primary schools and 6 secondary schools constitute the sample of the study are selected by using stratified purposeful sampling method. In order to collect the data of the study, the “Teacher Self Efficacy Belief Scale” and the “Teacher Professional Burnout Scale” are used. In the analysis of the data, percentage, frequency, arithmetic mean, standard deviation, t-test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Tukey HSD test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis H test, Pearson correlation test and regression analysis were used. According to the results of the study, it is found out that teachers' self-efficacy beliefs are high and their professional burnout is low. So it was determined that there was a negatively meaningful and “low” level relationship between self-efficacy beliefs and professional burnout. So that there is a significant difference between self-efficacy belief and gender, branch and education level variables. And also there is a significant difference between professional burnout and gender, branch and seniority variables. Based on these findings, in the teaching profession; selfefficacy beliefs can be improved and professional burnout can be prevented with improvement arrangements in terms of personal rights, professional development, purchasing power, working conditions and opportunities for self-development.