Cep telefonlarının periferik sinir iyileşmesi üzerine etkileri

Abstract

Periferik sinir yaralanmaları bütün dünyada sık görülen yaralanmalardır. En sık sebebi fraktür dislokasyon sonrası oluşan germe - traksiyon yaralanmalarıdır. Diğer nedenler fokal kontüzyon, kompresyon, injeksiyon, elektrik ve termal yaralanmalardır. Mikrocerrahi tekniklerinin gelişmesi ile sinir yaralanmalarının tedavilerinde ilerlemeler kaydedilmiştir. Periferik sinirlerin tamir teknikleri arasında uç uca epinöral onarım, grup fasiküler onarım, interfasiküler onarım, uç yan onarım, yan yana onarım, greft uygulamaları sayılabilir. Tamir sonrası rejenerasyonu hormonlar (hipertiroidizm), elektromanyetik dalgalar, nörotrofik faktörler (Ciliary Neuronotrphic factor(CNTF), Fibroblast growth factor(FGF), Somatomedin-C veya insulin-like growth factor-1(IGF-1)) olumlu yönde etkilerler. Literatürde elektromanyetik dalgaların periferik sinir rejenerasyonuna olumlu etkileri olduğunu gösteren çalışmalar mevcut. Fakat cep telefonun etkisini inceleyen çalışmalar yok. Bu çalışmada ortalama ağırlıkları 240 gr olan 23 adet Spragu-Dawley cinsi dişi sıçan kullanıldı. 3 sıçan post operatif öldü. Gruplar söyle oluştu. OK(Periferik Sinir Onarımı+Kontrol Grubu Denekler n=6), OC(Periferik Sinir Onarımı+Cep Telefonuna Maruz Kalan n=5),SC(Ameliyat edilmemiş+ Cep Telefonuna Maruz Kalan Denekler n=5), SOC(Sham Opere+ Cep Telefonuna Maruz Kalan Denekler n=4). Cerrahi öncesi bütün gruplara iğne EMG si yapıldı ve amplitüd, distal latans, spontan aktiviteleri kaydedildi. OK ve OC gruplarının sol tibialis posterior sinirleri bifurkasyonun hemen distalinden kesilerek aynı seansta mikroskop altında epinöral sütürleme ile onarıldı. Onarım sonrası OC, SC, SOC gruplarına kafeslerinin içinde günde 1 saat olmak üzere 6 hafta cep telefonuna ( SAR değeri 0.99w/kg)maruz bırakıldılar. 6. haftanın sonunda sıçanlara önce EMG yapıldı. Daha sonra posterior insizyonla bütün gruplardaki sıçanların sol tibialis posterior siniri bifurkasyondan çıkarılarak histopatolojik incelemenin yapılacağı Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesine soğuk zincirde götürüldü. Bütün grupların preoperatif EMG lerinde anlamlı fark yoktu. Post operatif OKve OC gruplarının EMGIerinde(distal latans) anlamlı fark bulunmadı.(p<0.05). OK- 44 SC.OK-SOC, OC-SC.OC-SOC gruplarının postoperatif EMG leri arasında distal latans açısından anlamlı fark bulundu(p<0.05) ( Sinir tamiri yapılan gruplarda SC ve SOC ye göre distal latans da anlamlı uzama). OC grubunda 1 sıçanda kas patolojisi varken(Spontan aktivite+) OK grubunda 4 sıçanda kas patolojisi gözlendi. SC, SOC gruplarında kas patolojilerine rastlanmadı. Histopatolojik olarak OC grubunun rejenere olan aksonların OK grubuna göre daha belirgin olduğu ve SC ve SOC gruplarında histopatolojik değişiklik olmadığı gözlendi. Sonuç olarak cep telefonlarının periferik sinir iyileşmesi üzerine etkisi EMG de anlamlı fark göstermesede histopatolojik olarak minimal olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Bununla birlikte adale üzerinde, cep telefonu uygulanan grupta(OC) adalelerde değişiklik görülmezken, cep telefonu uygulanmayan grupta(OK) adelelerde yer yer atrofik değişiklikler izlenmiştir.