Sirozlu hastalarda portal hipertansiyonun prediktif parametreleri

Abstract

Karaciğer sirozu sürecinde mortalite ve morbiditeyi etkileyen çeşitli komplikasyonlar gelişmektedir. Major komplikasyonlar PHT, özofagus varisi gelişimi ve varis kanaması, splenomegali, asit ve SBP'dir. Erken tanı ve uygun tedavi ile PHT ve komplikasyonlarının önlenmesi ile hastaların sağkalımı artmaktadır. Bu çalışmada PHT'un öngördürücü klinik ve laboratuar parametreleri değerlendirilmiştir. Siroz tanısı daha önce karaciğer biyopsisi ve/veya klinik ve laboratuar bulgularla konulan 125 kadın, 205 erkek toplam 330 hasta çalışmaya alındı. Hastalar 18-91 yaş arasında olup, yaş ortalaması 53,2±15,2'idi. Hastaların trombosit sayısı, PT ve uluslararası normalizasyon oranı (INR), bilirubin düzeyleri, dalak boyutu, splenik ven çapı, portal ven çapı, asit mevcudiyeti, SAAG, Child-Turcotte-Pugh skoru ve özofagus varis mevcudiyeti değerlendirildi. Child-Turcotte-Pugh sınıflamasına göre hastaların %40,9'u sınıf A, %33,3'ü sınıf B, %25,8'i sınıf C'idi. Hastaların 225'inde (%68,2) varis, 119'unda (%36,1) asit saptandı. Dalak Çapı ile özofagus varis derecesi değerlendirildiğinde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu (ANOVA test p<0,005) Varis derecesi 3/3 olan hiçbir hastada dalak çapı 120mm'nin altında değildi. Ancak korelasyon katsayısı düşük olarak bulundu (Spearman test r =0,3). Trombosit sayısı ve varis derecesi karşılaştırıldığında korelasyon saptandı, ancak korelasyon katsayısı düşüktü (0,18). Splenomegali, trombositopeni, asit varlığı ve hastanın Child skoru, geniş özofagus varisleri ve portal hipertansiyon için anlamlı risk faktörleridir, ancak PHT tanısında direkt prediktif olarak tek başlarına kullanılamazlar.