Total parenteral nütrisyon uygulamasının vasküler endotel üzerinde hasar yapıcı etkisinin deneysel olarak araştırılması

Abstract

Total parenteral nütrisyon (TPN) gastrointestinal sistemin kullanılamadı ı durumlarda hayati fonksiyonların devamı için gerekli olan su, protein, karbonhidrat, lipid, elektrolit, vitamin ve eser element gibi substratların periferik veya santral venöz kompartmana verildi i bir tekniktir. TPN'un yaygın kullanımı ile konjenital ve akkiz hastalıklarda uygulanan cerrahi i lemler sonucunda mortalite önemli ölçüde azalmı tır. Di er taraftan TPN uygulaması sırasında geli en komplikasyonlar önemli bir mortalite nedeni olarak ortaya çıkmı tır. Hepatobilier disfonksiyon ve sepsis, üzerinde en fazla durulan ve pek çok ara tırma yapılan en önemli komplikasyonlardır. TPN uygulaması sırasında geli en sepsisin etyopatogenezi hala tam olarak aydınlatılamamı tır. Bu konuda yapılan ara tırmalarda solüsyonların verildi i kateterler ve verilen solüsyon veya emülsiyonların sepsis geli iminden sorumlu tutulmu tur. Sorumlu tutulan di er bir neden de TPN uygulaması sırasında geli en vasküler endotel hücrelerindeki hasardır. Biz yaptı ımız bu deneysel çalı mada TPN uygulaması sırasında geli en sepsiste anahtar rolü oynadı ı için vasküler endotel hücre hasarını ara tırmayı planladık. Çalı mada toplam 50 adet tav an 5 gruba ayrıldı. Her grupta 10 tav an vardı. lk 4 gruba internal juguler ven yoluyla ?cut-down? yöntemiyle santral venöz kateter takıldı. Birinci gruptaki 10 tav ana 10 gün süresince lipidli TPN verilirken, ikinci gruba 10 gün süresince lipidsiz TPN verildi. Üçüncü gruba sadece serum fizyolojik verildi. Dördüncü gruba ise herhangi bir tedavi verilmeksizin, santral kateter ile 10 gün takip edildi. Be inci grup ise kontrol grubunu olu turdu. On günlük deney süresinin sonunda tüm tav anlardan karaci er, böbrek ve vena kava inferior doku örnekleri alındı ve tav anlar sakrifiye edildi. 58 Alınan doku örneklerinde vasküler endotelial hücre hasarının göstergesi olan VCAM- 1 ekspresyonu immünohistokimyasal yöntemlerle incelenerek histopatolojik de erlendirme yapıldı. statistiksel olarak kar ıla tırma ANOVA testi ve LSD testi ile yapıldı. Tüm sonuçlar de erlendirildi inde TPN uygulamasının, karaci er ve böbrekteki küçük çaplı venlerin ve vena kava inferiorun endotel hücrelerinde hasara neden oldu u ve bu hasarın TPN'nin içeri inden kaynaklandığını ve solüsyonlardaki lipidin bu hasarı istatistiksel olarak anlamlı olmasada azalttığını saptadık. Sonuç olarak, TPN uygulaması sırasında geli en sepsis komplikasyonunda anahtar rol oynayan vasküler endotelyal hücre hasarının TPN içeri indeki solüsyonlardan kaynaklandı ını ve bu hasarın parenteral lipidler ile azaltılabileceğini düşünmekteyiz.