Diyabetik hastalarda dispeptik semptomlarla endoskopik bulguların korelasyonu

Abstract

Diyabetes mellitus hiperglisemi ve komplikasyonları ile karakterize kronik bir hastalıktır. Uzun süreden beri diyabeti olan hastalarda otonomik nöropati ve fonksiyonel dispepsi, karın ağrısı, kusma, ishal, kabızlık, gecikmiş gastrik boşalma gibi çeşitli gastrointestinal semptomlar ortaya çıkabilir. En önde gelen semptomlar gastroparezi, ince ve kalın barsak motilitesinde değişikliklere bağlıdır. Diyabetik bir hastada gastrointestinal semptomlar gastropareziye bağlanmadan önce üst GİS endoskopisi veya baryumlu pasaj grafisi ile gastrik ülser, duodenal ülser, gastrit ve özefajit gibi lezyonlar değerlendirilmelidir. Çalışmamızda dispeptik semptom tarifleyen diyabetik hastaların dispeptik semptomlarının sıklığı ile endoskopik olarak artmış mukozal hasar arasındaki ilişkinin gösterilmesini amaçladık Çalışmaya dispeptik şikayetleri olan 42 diyabetik hasta ve 40 yandaş hastalığı olmayan dispeptik hasta alındı. Hasta grubunun; cinsiyet dağılımı 20 erkek (%47,6) ve 22 bayan (%52,4) ve kontrol grubunun cinsiyet dağılımı 17 erkek (%42,5) 23 bayan (%57,5) şeklindeydi. Çalışmamızda dispeptik şikayetleri olan diyabetik ve nondiyabetik hastalar özefagogastroduodenoskopi ile değerlendirildiler. ÖGD bulgularına göre diyabetik hastalar ve kontrol grubu Pearson Ki-Kare testi kullanılarak karşılaştırıldılar. Diyabetik hastalar kötü glisemik kontrollü (HbA1C: 9,9 ± 2,8) olmalarına rağmen kontrol grubuna göre Glasgow Dispepsi Semptom Skorlaması ve ÖGD bulguları açısından anlamlı bir fark saptanmadı. Gİ semptomlar diyabetik ve kontrol grubunda benzerdi ve semptomların sıklığı açısından diyabetik hastalarla nondiyabetik kontrol hastaları arasında bir fark saptanmadı. Dispeptik diyabetli hastalarda endoskopik olarak görülen hiatal herni ile BMİ arasında zayıf bir korelasyon saptandı (p:0,02 ve r:0,35). Ancak diğer endoskopik bulgular ve Gİ semptomların sıklığı ile BMİ arasında anlamlı bir fark saptanmadı. İnsülin kullanan hastalar ile insülin kullanmayan diyabetik hastalar arasında semptomlar ve ÖGD bulguları açısından bir fark bulunmadı. Endoskopik bulgular ve Gİ semptomlar açısından nöropatisi olan hastalar ile nöropatisi olmayan diyabetik hastalar arasında anlamlı bir fark saptanmadı. Çalışmamızda dispeptik diyabetik hasta grubu ile nondiyabetik kontrol grubu arasında endoskopik bulguları karşılaştırdık ve gastrik ülser (p: 0,04) anlamlı olarak diyabetik grupta daha sık rastlanan bir lezyonken, diğer endoskopik bulgular (antral gastrit, pangastrit, duodenal ülser, bulbit, kardiya yetmezliği, hiyatal herni ve özefajit) açısından istatiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Diyabetik grupta gastrik ülser sık rastlanmasına rağmen gastrik ülserli hastalar ile diğer endoskopik lezyonların görüldüğü hastalar arasında Gİ semptomlar, diyabetik komplikasyonlar ve glisemik kontrol durumları arasında anlamlı bir fark saptanmadı. Aynı zamanda nonülser dispepsili diyabetik grup ile gastrik ve duodenal ülseri mevcut olan dispeptik diyabetik hasta grupları arasında Gİ semptomlar açısından da anlamlı bir fark saptanmadı. Kontrol grubuna göre diyabetik hasta grubunda hiatal herni daha fazla oranda görülen bir bulguydu. Artmış hiyatal herni sıklığından dolayı diyabetik hastalarda GÖR ve reflü semptomları açısından dikkatli olunmalıdır.