Kronik böbrek yetmezliği olan konservatif tedavi ve farklı renal replasman tedavisi gören hastalarda gastrointestinal sistem semptom ve bulgularının karşılaştırılması

Abstract

KBY, tüm sistemleri etkilediği gibi gastrointestinal sistemi de etkilemekte, gastrointestinal sistemde histolojik, fonksiyonel ve mukozal birçok değisikliğe yol açabilmektedir. KBY'nde gastrointestinal sistem sikayet ve komplikasyonları çok sık görülmekte, sonuç olarak hem hastanın yasam kalitesini kötülestirmekte hem de morbidite ve mortalitede artısa yol açabilmektedir. Bu sikayet ve bulguların ayrıca KBY tedavi modalitelerine göre de farklılıklar gösterdiği belirtilmektedir. Bu nedenle gastrointestinal sistem sikayet ve bulgularının tespiti, tedavi sekli ile iliskisi, altta yatan sebeplerin aydınlatılması ve tedavisi, KBY hastalarının yasam kalitesinin artırılması, morbidite ve mortalitenin azaltılması açısından önemli olacaktır. Çalısmamızda KBY hastalarında gastrointestinal sistem semptomlarının sıklığını, uygulanan tedavi sekline göre bu sikayet ve bulguların değisip değismediğini belirlemeyi amaçladık. Çalısmaya 97 prediyaliz dönem, 92 peritondiyaliz tedavisi alan, 101 hemodiyaliz tedavisi alan hasta dahil edildi. Hastalara gastrointestinal sistem sikayetleri, geçirdikleri gastrointestinal sistem hastalıkları, özgeçmis özellikleri ve kullandıkları ilaçlar anket tarzında yüz yüze görüsme ile soruldu, muayeneleri yapıldı. Son 3 ay içinde yapılmıs olan endoskopi, kolonoskopi, batın ultrasonografi ve batın tomografi sonuçları değerlendirildi. Genel olarak dispepsi (%50), bulantı (%45), epigastrik ağrı-yanma (%44), istahsızlık (%38), geğirti (%36), kusma(%32), kabızlık (%32) ve gastroözefagial reflü sikayetleri en sık görülen sikayetlerdi. Hastalarda gastrit (%62), GÖR (%39), hemoroid (%19), IBS (%14), G?S kanama (%14), kolelitiasis (%11) gibi gastrointestinal hastalıklarda sıktı. Kilo kaybı prediyalizde %20, periton diyalizde %8 oranındaydı ve prediyalizde PD'ye göre anlamlı yüksek (p=0,016) iken, geğirti PD grubunda %46, HD grubunda %31 oranında mevcuttu ve PD grubunda HD grubuna göre anlamlı yüksekti (p=0,032). Gastrit PD de %70, HD'de %55, hemoroid PD'de %24, HD'de %12, özefajit HD'de %8, Prediyalizde %0, hiyatal herni prediyaliz grubunda %0, HD grubunda %5 ve PD grubunda %0 olarak tespit edildi. Gastrit ve hemoroid PD grubunda HD grubuna göre anlamlı yüksekti (p=0,043,p=0,028), fakat PD ile prediyaliz arasında fark yoktu. Özefajit HD'de prediyalize göre anlamlı yüksek (p=0,004) ve hiyatal herni HD grubunda hem PD hem de prediyalize göre anlamlı yüksekti (p=0,025, 0,026). Bu bulgular dısında diğer semptom ve bulgular açısından gruplar arasında istatiksel fark yoktu. Çalısmamızdaki sonuçlar gastrointestinal sistem sikayetlerinin KBY'de sık olduğunu, özellikle gastrit ve hemoroidin periton diyaliz grubunda daha yüksek, özefajit ve hiyatal herninin ise hemodiyaliz grubunda daha yüksek olduğunu gösterdi. Bunun dısında genel olarak semptom ve bulguların sıklığı, dağılımı tedavi sekline göre değisiklik göstermiyordu. KBY'de tedavi sekline göre G?S semptomlarının sıklığı, tedavinin gastrointestinal sistem üzerine etkisi ve altta yatan mekanizmaların daha ileri çalısmalar ile değerlendirilmesi gerekmektedir.