Malatya kent merkezinde yaşayan ve 2-5 yaş arası çocuk sahibi olan annelerin çocuklarına uyguladıkları şiddet ve etkileyen faktörler

Abstract

Bu çalışma Malatya İl merkezinde 2-5 yaşları arasındaki çocuğu olan annelerin çocuğa disiplin vermek amacıyla yaptığı, ancak istismar ve ihmal olarak kabul edilebilecek, dolayısıyla da çocuğa zarar verebilecek bazı uygulamaların neler olduğunu, uyguladıkları şiddet türlerini, sıklığını ve iyi ebeveynlik uygulamalarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Malatya İl merkezinde 2-5 yaşları arasındaki çocuğu olan anneler DSÖ' nün 30 küme örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Her kümeden 20 anne rastgele seçilerek 600 anneye ulaşılması hedeflenmiştir, 552 anne araştırmaya katılmıştır. Uluslar arası çocuk ihmali ve istismarını önleme kuruluşu tarafından hazırlanmış cezalandırma, disiplin ve ev içi şiddet ve sorularını içeren form ile, iyi ebeveynlik uygulamaları ve sosyo-demografik özellikleri içeren 80 soruluk anket yüz yüze görüşme yöntemiyle 552 anneye uygulanmıştır. Bu araştırmada on kadından dokuzu çocuğuna fiziksel ve/veya psikolojik şiddet uygulamaktadır. Fiziksel şiddet uygulamaları annenin yaşının artması, babanın stresli iş yaşamının olması, ilk çocuk olma durumlarında artmaktadır. Düşünülenin aksine hanedeki kişi sayının azalması ve çekirdek aile tipinde şiddet uygulamaları artmaktadır. Psikolojik şiddet uygulamaları genç anne olma, eğitim düzeyinin artması, çekirdek aile, hanede kişi sayısının azalması, ekonomik düzeyin yükselmesi, son çocuk ve yaşayan çocuk sayısının az olması durumlarında artmaktadır. Hem fiziksel hem de psikolojik şiddettin uygulama düzeyinin çok yüksek olması, şiddettin annelerin kültürel olarak benimsemiş oldukları bir disiplin yöntemi olduğunu göstermektedir. Şiddettin bu kadar yaygın olması tüm toplumun eğitilmesini gerektirmektedir. Çocuk yetiştirilmesi ve çocuk disiplini ile ilgili eğitimler halk eğitim merkezleri gibi anne babaların ulaşabileceği birimlerde düzenlenmelidir. Çocuklara yönelik şiddet uygulamalarının sağlık kuruluşlarında akla gelip soruşturulması ve kayıt altına alınması da önemlidir. Gerekirse, batı ülkelerinde olduğu gibi çocuklarına şiddet uygulayan, ihmal ve istismar eden ailelerden çocukların devlet korumasına alınmasını sağlayan yasal düzenlemeler yapılmalıdır.