Özet:
Bu araştırmanın, üç temel odağı ya da amacı bulunmaktadır. Birincisi araştırmaya katılan öğretmenlerin, görev yaptıkları okulların örgütsel diriklik, bürokratiklik ve örgüt normlarına ilişkin algılarının ne düzeyde olduğunu betimlemektir. İkincisi, öğretmenlerin görev yaptıkları okulların örgütsel diriklik, bürokratiklik ve örgüt normlarına ilişkin algılarının cinsiyet, okul türü ve sosyo-ekonomik düzey (SED) değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Üçüncüsü ise, öğretmenlerin görev yaptıkları okulların örgütsel diriklik, bürokratiklik ve örgüt normlarına ilişkin algıları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın evrenini, Malatya ili merkez ilçe belediye sınırları içerisinde yer alan resmi ve özel ilköğretim okullarında görev yapan toplam 3057 öğretmen oluşmuştur. Araştırmanın örneklemini ise, evrenden kota örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen toplam 1018 öğretmen oluşturmuştur. Örneklemde yer alan öğretmenlerin, 926'sı devlet okullarında, 98'i ise özel okullarda görev yapmaktadır. Araştırmada, öğretmenlerin görev yaptıkları okulların örgütsel diriklik, bürokratiklik ve örgüt normlarına ilişkin algılarını belirlemek üzere ikisi araştırmacı tarafından geliştirilen (Okullar İçin Örgütsel Diriklik Ölçeği, Örgüt Normları Ölçeği) toplam üç farklı veri toplama aracı kullanılmıştır. Öğretmenlerden elde edilen veriler, aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, tek yönlü varyans analizi ve çoklu regresyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda cinsiyet, okul türü ve sosyo ekonomik düzey değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Örgütsel diriklik ile bürokratiklik ve örgüt normları arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan çoklu regresyon analizleri sonucunda; kolaylaştırıcı bürokrasi, engelleyici bürokrasi ve örgüt normları değişkenlerinin örgütsel dirikliğin anlamlı yordayıcıları olduğu belirlenmiştir. Standardize edilmiş regresyon katsayılarına göre, yordayıcı değişkenlerin örgütsel diriklik üzerindeki göreli önem sırası, kolaylaştırıcı bürokrasi, örgüt normları ve engelleyici bürokrasidir.
