1990 sonrası Türkiye ve Rusya ilişkileri: Ezeli rekabetten zorunlu işbirliğine

Abstract

Türkiye ve Rusya ilişkileri tarihsel derinliğe sahip olup uzun yıllar boyunca rekabet içerisinde gelişmiştir. Soğuk Savaş yıllarında ideolojik ve jeopolitik olarak farklı iki kutbun üyesi olan iki devletin ilişkilerinde düşman algısı ön plana çıkmıştır. Bu kamplaşmanın getirdiği negatif etki güven sorunu yarattığından iki komşu ülkenin karşılıklı ilişkilerinde iyileşmeye engel olmuştur. Soğuk Savaş'ın bitimi ile iki ülke enerji, ticaret, turizm ve karşılıklı yatırımlarla ilişlerinde ilerleme sağlamıştır. Türkiye'nin ve Rusya'nın Batı ile yaşadığı sorunlar Rusya ve Türkiye'yi birbirine yaklaştırmaktadır. Ancak özellikle Ukrayna, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz ve Kafkasya gibi sorunlu alanlarda farklı taraflarda kendini konumlandırsalar da geliştirilen işbirliğini sürdürmek adına ortak nokta arayışı içerisinde bulunma iradesi göstermektedirler. Türkiye'nin NATO üyesi ve ABD'nin bölgede önemli bir müttefiki olması Türkiye'ye karşı güven sorunu yaratırken Rusya'nın bölgede uyguladığı tahakküme Türkiye'nin de maruz kalmaması için Türkiye'nin NATO üyeliğine ihtiyacı devam etmektedir. Türkiye NATO ve Batı'ya bağımlılığını dengelemek istemektedir. Ancak Batı'yı dışlayarak değil her iki güçle ilişkilerini dengeli bir şekilde yürütmek istemektedir. Türkiye ulusal çıkarları gereği ihtiyaç duyduğu güçlerle olumlu ilişkiler kurmayı arzulamaktadır. Bu bakımdan Türkiye ve Rusya ilişkileri bölgenin güvenliği, istikrarı, bölgesel sorunların çözümü ve ticari faaliyetler için oldukça önemlidir.

Turkey and Russia relations, have historically developed in depth, has competitive for many years. During the Cold War years, the perception of the enemy came to the fore in the relations between two states, which were members of two different poles in terms of ideology and geopolitics. As the negative effect of this polarization created a problem of trust, the two neighboringcountries prevented the improvement in relations. With the end of the Cold War, the two countries made progress in their relations with energy, trade, tourism and mutual investments. The problems experienced by Western, Russia and Turkey are getting close to each other.It is witnessed that even though they support different parties in problematic areas such as Ukraine, Syria, Libya, the Eastern Mediterranean and the Caucasus, they are willing to seek common ground in order to continue the cooperation developed. However, be a member of NATO and Turkey is a key ally of the USA in the region is creating trust question against Turkey. Turkey is need for NATO membership because Russia's domination exerted in the region continues. Turkey seeks to balance the dependence on NATO and the West. However, it does not want to exclude the West, but want to maintain a balanced relationship with both powers. Turkey should aspire to establish positive relationships with the powers it needs for national interests. In this respect, Turkey and Russia relations is very important due to security and the stability of the region, the solution of regional problems and commercial activities.