Sosyal Beceriler, Fonksiyonel Olmayan Tutumlar, Akılcı Olmayan İnançlar ve İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaların Yalnızlıkla İlişkisi

Abstract

Öz:Problem Durumu: Yalnızlık toplumda oldukça yaygın ve stres yaratan bir sorun ola- rak görünmektedir (Cutrano, 1982; Rokach ve Brock, 1997). Literatürde uzun za- mandan beri bireylerin sosyal ilişkilerinde kendilerini yalnız hissetmelerinin neden- leri araştırılmaktadır. Bununla birlikte bir çok çalışmada yalnızlıkla ile ilişkilendiri- len iki önemli değişken bireylerin sosyal beceri düzeyleri ve dünyaya bakış tarzları, yani düşünceleridir. Bu konuda yapılan araştırmalarda, sosyal beceriler ile yalnızlık arasında olumsuz yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu bulunmuştur (Engelberg ve Sjöberg, 2004). Aynı zamanda, düşük sosyal becerilerin yalnızlığın önemli bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir (Inderbitzen-Piseruk, Clark ve Solone, 1992). Biliş- sel davranışçı yaklaşıma göre, yalnızlığın nedeni bireylerin sahip oldukları işlevsel ve gerçekçi olmayan düşünceleridir (Burns, 1985). Alan yazında ayrıca, bireylerin sahip oldukları akılcı olmayan düşüncelerle ile yalnızlık düzeyleri arasında anlamlı ve olumlu yönde bir ilişki bulunmuştur (Hoglund ve Collison, 1989). Bunun yanın- da, akılcı olmayan inançların yalnızlığı anlamlı şekilde yordadığı belirlenmiştir (Halamandaris ve Power, 1997; Wilbert ve Rubert, 1986). Araştırmanın Amacı: Bu çalışmada, sosyal beceriler, fonksiyonel olmayan tutumlar, akılcı olmayan inançlar ve ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların yalnızlıkla olan iliş- kisi incelenmiştir. Araştırmanın Yöntemi: Bu araştırmaya 336 üniversite öğrencisi katılmıştır (173 kadın, 163 erkek). Araştırma grubunun yaş ortalaması 21.08 (SD= 2.39) olup, yaş dağılımı 18-31 yaş arasında değişmektedir. Araştırmada beş ölçme aracı uygulanmıştır. Bun- lar UCLA Yalnızlık Ölçeği, Sosyal Beceri Envanteri, Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği, Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği ve İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçe- ğidir. Verilerin analizinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Reg- resyon Analizi teknikleri kullanılmıştır. Bulgular ve Sonuçlar: Yapılan analizler sonucunda, yalnızlıkla en yüksek korelasyona sahip olan değişkenlerin İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği’nin “yakınlıktan kaçınma” alt boyutu, Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği’nin “mükemmeliyetçi tutumlar” alt boyutu ve Sosyal Beceri Envanteri’nin “sosyal anlatımcılık” alt boyutu olduğu bulunmuştur. Özellikle yakınlıktan kaçınma alt boyutun yalnızlığa ilişkin varyansın %31’ini açıkladığı görülmüştür. Öneriler: Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar, ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların, özellikle ve özellikle de yakınlıktan kaçınmayla ilgili bilişsel çarpıtmaların, yalnızlık üzerinde olumsuz sonuçları olduğunu göstermektedir. Bu bulgu dikkate alındığın- da, bireylerin yalnızlık duygusunu azaltmak amacıyla yapılacak psikolojik müdaha- lelerde, ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların belirlenerek, bunların değiştirilmesine çalışılması yararlı olabilir.

Abstract:Background/Problem Statement: Loneliness is one of the most common psychological distress symptoms in non-clinical population. Many people often feel lonely at least once or more in their lifetime (Cutrano, 1982; Rokach & Brock, 1997). Several at- tempts have been made to explain the loneliness experience in the literature. Some of them focused on social skill deficits to explain the loneliness phenomena. Findings of these studies suggested that loneliness experience had a negative correlation with social skills, and yet, the deficit of social skills had a predictive value for loneliness (Engelberg & Sjöberg; 2004; Inderbitzen-Piseruk, Clark & Solone, 1992). Nevertheless, another group of studies paid attention to cognitive aspects to explain loneliness. From the point of cognitive-behavioral theory, the unrealistic, dysfunctional thoughts or beliefs that the lonely person possesses are perceived as the basic cause of loneliness experience (Burns, 1985). Lonely people often perceive both themselves and others more negatively than non-lonely individuals. Studies report that loneli- ness is negatively correlated with irrational beliefs (Hoglund & Collison, 1989). Moreover, it was found that unrealistic beliefs significantly predicted loneliness (Ha- lamandaris & Power, 1997; Wilbert & Rubert, 1986). Purpose: The purpose of the current study was to investigate the possible associa- tions between loneliness and some other psychological constructs such as social skills, dysfunctional attitudes, irrational beliefs, and interpersonal cognitive distor- tions, and their predictive power in loneliness experience. Method: The participants were 336 college students (F=173; M=163) from two state universities in Turkey. The mean age of the participants was 21.08 years (SD= 2.39), ranged from 18 to 31-year. The instruments of the study were The UCLA Loneliness Scale, Social Skills Inventory, Dysfunctional Attitudes Scale, Irrational Beliefs Scale, and Interpersonal Cognitive Distortions Scale. Findings and Results: Results indicated that “interpersonal rejection” subscale of In- terpersonal Cognitive Distortions Scale, “social expressiveness” subscale of Social Skills Inventory, and “perfectionist attitudes” subscale of Dysfunctional Attitude Scale had the moderate level of correlation with loneliness. The results of the regres- sion analysis showed that “interpersonal rejection” subscale was the most significant predictor for loneliness. Interpersonal rejection beliefs accounted for 31% of the vari- ance for loneliness. Conclusions and Recommendations: The results of the study demonstrated that cogni- tive distortions, especially regarding the “interpersonal rejection” beliefs, have nega- tive consequences on the experience of loneliness. Considering this finding, while al- leviating loneliness of counselees, working on identifying and modifying dysfunc- tional relationship beliefs that one holds may be quite beneficial.