Gebelerin Öz Bakım Gücü ile Sağlık Uygulamaları Düzeylerinin ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Abstract

Öz:Bu çalışmada amaç gebelerin öz bakım gücüdüzeylerini, yaptıkları sağlık uygulamalarını veetkileyen faktörleri belirlemek, özbakım gücü ilesağlık uygulamaları arasındaki ilişkiyi incelemektir.Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte yapılmıştır.Araştırmanın örneklemini, Türkiye’nin doğusundakibir il merkezinde bulunan 3 farklı Aile SağlığıMerkezine başvuran 530 gebe oluşturmuştur. Veriler 1Ekim 2017-30 Mayıs 2018 tarihleri arasındatoplanmıştır. Verilerin toplanmasında “Anket formu”,“Gebelikte Sağlık Uygulamaları Ölçeği” ve “ÖzBakım Gücü Ölçeği” kullanılmıştır. Gebelerinyaşlarına, eğitim düzeylerine, çalışma durumlarına,eşlerinin eğitim düzeylerine ve mesleğine, yaşadıklarıyere, maddi durumlarına, sahip oldukları aile tipine,gebelik sayılarına, yaşayan çocuk sayılarına, gebeliğiisteme durumlarına ve doğum öncesi bakım almasayılarına göre Öz Bakım Gücü Ölçeği ve SağlıkUygulamaları Ölçeği toplam puan ortalamalarıarasındaki farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir(p<0.001). Öz bakım Gücü Ölçeği toplam puanortalamasının 100,71±24,29 ve Sağlık UygulamalarıÖlçeği toplam puan ortalamasının 114,43±17,90olduğu saptanmıştır. Öz Bakım Gücü Ölçeği ile SağlıkUygulamaları Ölçeği toplam puan ortalamalarıarasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı birilişki olduğu saptanmıştır (r:0,766, p=0,000).Gebelerin öz bakım gücü düzeyleri ve yaptıkları sağlıkuygulamalarının orta düzeyde iyi olduğu, öz bakımgücü düzeyleri arttıkça yaptıkları sağlıkuygulamalarının da arttığı saptanmıştır. 25-34 yaşarasında olan, üniversite mezunu olan, gelir getiren birişte çalışan, eşi üniversite mezunu ve memur olan, ilmerkezinde yaşayan, maddi durumu iyi düzeyde olan,çekirdek tipi aileye sahip, primipar, gebeliğini isteyenve 4’ten fazla doğum öncesi bakım alan gebelerindiğer gebelere göre öz bakım gücü düzeylerinin veyaptıkları sağlık uygulamalarının daha iyi düzeydeolduğu belirlenmiştir.

Abstract:The aim of this research is to examine the self-care agency levels and health practices of pregnant women and the effective factors and to examine the correlation between the self-care agency and the health practices. This research was carried out in descriptive and cross-sectional design. The sample of this study consisted of 530 pregnant women who applied to 3 different Family Health Center, located in the city center of eastern of Turkey. The data were collected between 1 October 2017 and 30 May 2018. "Questionnaire ", "The Health Practices in Pregnancy Scale", and "Self-Care Agency Scale" were used to collect the data. It was determinedd that the difference between the Self-Care Agency Scale and Health Practices Scale total mean scores was significant according to the ages, educational levels, and employment status of pregnant women, educational level of their husbands, the occupation of their husbands, their residence places, their financial situation, their family types, parity, number of their living children, the number of having prenatal care and whether they intended pregnancy or not (p<0,001). It was examined that the self-care agency scale total mean score of the pregnant women was 100,71±24,29 and the health practices scale total mean score was 114,43±17,90. A statistically positive significant correlation was determined between the self-care agency scale total mean score and the health practices scale total mean score (r:0,766, p=0,000). It was determined that the self-care agency levels and health practices of the pregnant women were at medium-level and their health practices increased as their self-care agency levels increased. It was examined that the pregnant women who were aged between 25 and 34 years, were a university graduate, had a revenue-generating job, had a university graduate and civil servant husband, lived in the city center, had a high-income level, had a nuclear family, primiparous, intended pregnancy and had prenatal care more than four times had higher self-care agency levels and better health practices compared to the other pregnant women.