ACENTENİN TAHSİL KOMİSYONU TALEP HAKKI

Abstract

Öz:Acente, kural olarak, müvekkiline ait parayı tahsil etmekle yükümlü değildir. Ancak, müvekkilinin tahsile ilişkin bir talimatının varlığı halinde Türk Ticaret Kanunu (TTK) m. 113/4’e göre acente, tahsil ettiği paralar için tahsil komisyonu talep edebilir. Acentenin tahsil komisyonu talep hakkı, başarılı acentelik faaliyetleri yerine tahsil faaliyetlerini esas aldığından, acenteye başarılı acentelik faaliyetleri için ödenmesi kararlaştırılan ücret hakkından (TTK m. 113/1-3) farklılık taşır. Bu sebeple tahsil komisyonu, öğretide yönetimsel/idari ücret olarak da ifade edilmektedir. Çalışmamızda, ilk defa 6102 sayılı TTK’da düzenlenen acentenin tahsil komisyonu talep hakkı, acentenin başarılı acentelik faaliyetleri sebebiyle talep edebileceği ücret hakkıyla ilişkisi üzerinde durulmak suretiyle açıklanmaya çalışılacaktır. Bu açı klamalar yapılırken, öncelikle TTK m. 113/4’ün hukukî niteliği üzerinde durulacak, daha sonra ücret ile komisyon terimlerine ilişkin kavramsal çerçeve belirlenerek tahsil komisyonu talep hakkını n şartları ele alınacak; tahsil komisyonunun hesaplanması ve ödenmesi konularına değinilecektir. Bu açıklamalar yapılı rken ayrıca yeri geldikçe mehaz Alman ve İsviçre hukukunda konuya ilişkin öğreti ile yargı kararlarındaki görüşlere de yer verilecektir.

Öz:In principle, the commercial agent is not obliged to collect the money of his/her client. However, according to Turkish Commercial Code (TCC) Art. 113/4, the commercial agent has the right to demand collection commission for the money he/she collected from customers. While the collection commission right of the commercial agent is based on the collection activities instead of successful agency activities, it is different from the right to be paid to the commercial agent for her/his successful activities (Art. 113/1-3). Therefore, the collection commission is also referred to as administrative remuneration in the doctrine. In our study, initially, it is expected to explain the relationship between remuneration right of commercial agent and his/her right to demand collection commission. Then, it will be focused on the differences between the term “remuneration” and “commission”, also calculation and payment of the collection commission will be discussed. Finally, the conditions of demanding the collection commission will be evaluated in the light of German and Swiss court decisions and related articles of German Commercial Code and Swiss Code of Obligations.