KANT DÜŞÜNCESİNDE HUKUKUN SINIR HATLARI

Abstract

Öz:Hukuk Fakültelerinde üretilen Türkçe hukuk felsefesi literatüründe Kant, hukuka bir ahlak felsefesi gözlüğüyle bakıyormuş gibidir. Filozofun normatif dizgelere ilişkin düşünceleri, toptancı bir tavırla kategorik emperatifin gölgesi altına sokulur ve hukuka dair yazdığı spesifik metin kısa değinilerle geçiştirilir. Böyle bir algının doğal hukukçu bir Kant imgesine işaret etmesi de beklenir bir sonuçtur. Oysa Kant, kimi zaman doğal hukukun katili olarak adlandırılan bir filozof olarak, hukuku aklın ilkeleriyle beraber analiz etmiş, ilk iş olarak onu ahlaktan ayırt ederek sınırlarını çizmiş ve sadece dışsallaşmış eylemlerin alanına yerleştirmiştir. “Kant Düşüncesinde Hukukun Sınır Hatları” adını taşıyan bu çalışmada, yapay bir doğal hukukçuluk – hukuki pozitivizm çatışmasından kaçınılarak filozofun hukuka iliş kin tartıştığı bazı sınır meseleleri yeniden ele alı nmış, böylece onun kurguladığı sistemin bütününü göz önüne alan bir fikir oluşturulmaya çalışılmıştır. Bunun için öncelikle hukuk-ahlak ayrımına ilişkin değiniler gün ışığı na çıkarılmış, ikinci olarak doğa durumu-doğal hak-doğal hukuk kavramları ele alınmış, son olarak ise filozofun ya şadığı dönemde büyük hayranlık duyduğu Fransız Devrimine mercek tutulmuştur. Zira Kant’ın bazı yazılarında devrim düşmanlığı yaptığı gayet net bilinen bir gerçektir. Bu sınır boylarında götürülen tartışma neticesinde filozofun yaptığı ayrımların onun sistem anlayışını nasıl tamamladığına dikkat çekilerek hukuk felsefesinin bu saptama ışığında değerlendirilmesi gereğine vurgu yapılmıştır.

Öz:In Turkish legal literature, Immanuel Kant is reflected as if he inspects law through eye -glasses of ethics, the philosopher’s ideas about normative systems are considered as a totality and analyzed under the shadow of categorical imperative, which is backed by a total ignorance of his Rechtslehre. It is then an expected outcome that Kant is considered as a natural lawyer. But Kant, sometimes referred to as the killer of natural law put so much effort to draw a border line between law and morality, understood law as a matter of reason and limited its exercise to the external actions of humans. In this article with the title, “Borderlines of Law in Kantian Thought” an artificial contradiction between natural law and legal positivism is avoided and some issues that lie on the borders of Kantian legal thought are raised. As a result of a systemic approach, firstly a clear-cut line between law and morality is drawn, secondly the concepts of natural state, natural rights and natural law are clarified and finally the tension between Kant’s hail to the French Revolution and his strict ideas against the concept of revolution is discussed.