LİSE ÖĞRENCİLERİNDE SİBER ZORBALIK, SİBER MAĞDURİYET VE OKUL TÜKENMİŞLİĞİ

Abstract

Öz:Bu araştırmanın temel amacı araştırmaya katılan lise öğrencilerinin siber zorbalık, siber mağduriyet ve okul tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırmada ayrıca siber zorbalık, siber mağduriyet ve okul tükenmişliğinincinsiyet, okul türü ve sınıf düzey değişkenleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Son olarak da siber zorbalık ve mağduriyetin, okul tükenmişliğinin anlamlı yordayıcısı olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın verileri,2015-2016 eğitim-öğretim yılında Hatay ili Kırıkhan ilçesinde bulunan on lisedeöğrenim gören toplam 604 öğrenciden toplanmıştır. Veriler siber zorbalık ölçeğive okul tükenmişlik ölçeği ile toplanmıştır. Betimsel analizler sonucunda araştırmaya katılan öğrencilerin siber zorba davranışları “haftada hiç” ile “haftadabir kez” düzeyleri arasında sergiledikleri belirlenmiştir. Öğrencilerin okul tükenmişliklerinin cinsiyetleri ve okul türlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği, siberzorbalık düzeylerinin ise sadece okul türüne göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Okul tükenmişliği açısından kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre,meslek liselerinde öğrenim görenlerin diğer liselerdeki öğrencilere göre anlamlıdüzeyde daha fazla tükenmişlik yaşadıkları belirlenmiştir. Siber zorbalık açısından ise Anadolu Liselerinde öğrenim gören öğrencilerin diğer liselerdeki öğrencilere göre hem daha fazla siber zorbalık yaptıkları hem de siber zorbalığa dahafazla maruz kaldıkları belirlenmiştir. Regresyon analizi sonucunda ise, siber zorbalık yapmanın ve siber zorbalığa maruz kalmanın okul tükenmişliğinin anlamlı yordayıcıları oldukları ve okul tükenmişliğine ait varyansın yaklaşık %11’iniaçıkladıkları belirlenmiştir.

Öz:The main purpose of this research is to determine the high school students' levels of cyberbullying, cyber-victimization and school burnout. It is also aimed to investigate students’ levels of cyberbullying, cyber-victimization and school burnout in terms of gender, school type and grade level variables. Finally, it is aimed to investigate whether cyberbullying and cybervictimization are significant predictors of school burnout. A total of 604 students from 10 different high schools in Kırıkhan district of Hatay province during 2015-2016 academic year participated to the study. Cyber bullying scale and school burnout scale were used to collect data. As a result of the descriptive analyzes, it was found that participating students’ frequency of cyberbullying behaviors ranged between "never" to "once a week". The results also showed that the students' levels of burnout differed significantly according to gender and school type, while their cyberbullying behavior showed a significant difference only according to the school type. In terms of school burnout, it was found that compared to the males, female students had experienced burnout more, and students from vocational schools experienced burnout more than students attending to other types of high schools. In terms of cyberbullying, it was found that the students who study at Anatolian High Schools both do more cyberbulling and are cyberbullied more than the students of other high school. As a result of the regression analysis, cyberbullying and cybervictimization were found to be significant predictors of school burnout and they together explain about 11% of the total variance in school burnout scores.