2008 finansal kriz öncesi ve sonrasında hisse senedi fiyat endeksleri ve para politikası arasındaki ilişki: OECD ülkelerinde bir uygulama

Abstract

Bu çalışmada, 2008 finansal krizi öncesi (2003-2006) ve sonrası (2010-2013) dönemde Yüksek Gelir Grubu 13 OECD ülkesi ve Orta Üst/Düşük Orta Gelir Grubu 8 OECD ülkesinde hisse senedi fiyat endeksi ve para politikası arasında ilişki olup olmadığı dinamik panel regresyon modelleri ile analiz edilmiştir.İlk olarak, hisse senedi fiyat endeksininbağımlı değişken, kısa vadeli faiz oranları, interbank gecelik faiz oranları, M1 ve M3 para arzı büyüklüklerinin açıklayıcı değişken olduğu modelde serilerin birim kök içerip içermediğini tespit etmek için CADF ve CIPS panel birim kök testleri kullanılmıştır. Paneli oluşturan yatay kesit birimleri için finansal kriz öncesi ve sonrası dönemde farklı düzeyde birim kök testi sonuçları elde edilmiştir. Modeli oluşturan değişkenler arasında uzun dönemli ilişki olup olmadığı Durbin-Hausman panel eşbütünleşme testiyle analiz edilmiş ve değişkenler arasında eşbütenleşme ilişkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Son olarak, değişkenler arasında nedensellik ilişkisi olup olmadığı Dumitrescu-Hurlin tarafından geliştirilen nedensellik testiyle analiz edilmiştir.Analiz sonuçları, Yüksek Gelir Grubu 13 OECD ülkesinde, kısa vadeli faiz oranı ile hisse senedi fiyat endeksi arasında çift yönlü, M1 para arzı ile hisse senedi fiyat endeksi arasında çift yönlü, hisse senedi fiyat endeksinden interbank faiz oranına doğru ve M3 para arzından hisse senedi fiyat endeksine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. 2008 krizi sonrası dönemde ise hisse senedi fiyat endeksinden interbank faiz oranına doğru ve hisse senedi fiyat endeksinden M3 para arzına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Finansal kriz öncesi dönemde, Orta Üst / Düşük Orta Gelir Grubu 8 OECD ülkesinde kısa vadeli faiz oranı ile hisse senedi fiyat endeksi arasında çift yönlü, hisse senedi fiyat endeksinden M3 para arzına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi vardır. Finansal kriz sonrası dönemde ise, M1 para arzından hisse senedi fiyat endeksine doğru tek yönlü ve M3 para arzından hisse senedi fiyat endeksine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

In this study, whether there is a connection between share price indexes and Money policies of 13 OECD Countries with high income and 8 OECD countries with mid-high and mid-low countries was analysed for the period between pre-2008 financial crisis years (2003-2006) and post years (2010-2013) by means of dynamic panel regression models.Firstly, CADF and CIPS panel unit root tests were used to see if the series contain unit root in the model where share prices index is a dependant variable and where short term interest rate, interbank overnight interest rate, and the size of M1 money supply as well as M3 money supply are explanatory variable. Whether there is a long term relationship between the variables making up the model was analysed with the help of Durbin-Hausman panel co-integration test. In the result of co-integration tests, it is concluded that there is a co-integration relationship between share price index, short-term interest rates, interbank overnight interest rates, and M1 money supply as well as M3 money supply. Finally, whether there is causality relationship between the variables used in the study was analysed by the causality test developed by Dumitrescu-Hurlin. The results of the analysis Show that there is a bidirectional causality relationship between share price index and short-term interest rates on the overall of OECD countries with High Income as well as Mid-High/Mid Low Income for the pre-crises period of 2008. Moreover, it was found that there is a mono directional relationship from share prices indexes towards interbank interest rates and from M3 money supply towards share price index. It was found that there is a bidirectional causality relationship between share price indexes and M3 money supply. For the pre and post-crisis period, it was found that there is a mono directional relationship from share price index towards M3 money supply in OECD countries with Mid-High and Mid-Low Income.