Yükseköğretim Kurumlarında Spor Sğitimi veren kadın akademisyenlerin kariyer engellerinin incelenmesi /

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı yükseköğretimde spor alanında eğitim veren kadın akademisyenlerin kariyer engellerinin incelenmesidir. Materyal ve Metot: Türkiye'de yükseköğretimde yer alan BESYO ve Spor Bilimleri Fakültelerinin internet sayfalarının ve YÖK resmi web sitesinin incelenmesi sonucunda spor eğitimi veren 371 kadın öğretim elemanı (163 öğretim üyesi ve 208 öğretim elemanı) olduğu sonucunca varılmıştır. Araştırmanın örneklemini yükseköğretimde spor eğitimi veren 310 kadın öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Anket formunun birinci bölümde kişisel bilgilere ilişkin sorular ile kariyer engellerinin oluşmasında önemli faktörlerden olan; mobbinge maruz kalma, örgütsel bağlılık durumu ve iş doyum düzeyine ilişki sorular yer almaktadır. İkinci bölümde ise Alaçam ve Altuntaş (2015) tarafından geliştirilen Kadın Akademisyenlerin Kariyer Engelleri Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programında çözümlenmiştir. Bu araştırmada KAKEÖ'nin alt boyutları için Cronbach Alfa değerlerinin örgüt kültürü ve politikaları alt boyutunda 0, 83, çoklu rol üstlenme alt boyutunda 0,86, örgütsel koşullar alt boyutunda 0, 85 ve kalıplaşmış önyargılar alt boyutunda da 0,78, toplam Cronbach Alfa değerinin ise 0, 88 olduğu saptanmıştır. Bulgular: Kadın akademisyenlerin kariyer engellerine ilişkin alt boyutlar incelendiğinde, tüm alt boyutlardan alınan puanların ortalamaya yakın oldukları görülmektedir. Bu durum katılımcıların "örgüt kültürü ve politikaları", "çoklu rol üstlenme", "örgütsel koşullar", "kalıplaşmış önyargılar" alt boyutlarına ilişkin sorularda genellikle "kararsızım" ve "katılıyorum" cevaplarını verdiklerini göstermektedir. "Örgüt kültürü ve politikaları", "çoklu rol üstlenme" alt boyutlarında mobbing eylemine maruz kalan kadın akademisyenlerin kariyer engeli algıları, mobbing eylemine maruz kalmayan kadın akademisyenlere göre daha yüksektir. "Örgüt kültürü ve politikaları", "çoklu rol üstlenme", "örgütsel koşullar", "kalıplaşmış önyargılar" alt boyutlarında iş tatmin algısı yükseldikçe kariyer engelleri algısının düştüğü görülmektedir. "Örgüt kültürü ve politikaları", "çoklu rol üstlenme", "örgütsel koşullar", "kalıplaşmış önyargılar" alt boyutlarında örgütsel bağlılık algısı yükseldikçe kariyer engelleri algısının düştüğü görülmektedir. Sonuç: Araştırma sonucunda kadın akademisyenlerin "örgüt kültürü ve politikaları", "çoklu rol üstlenme", "örgütsel koşullar", "kalıplaşmış önyargılar" kaynaklı kariyer engellerinin olduğu bunun yanı sıra mobbing eylemlerine maruz kaldıkları tespit edilmiştir. Ayrıca kariyer engellerine bağlı olarak iş tatminleri ve örgütsel bağlılık algıları düşmektedir. Anahtar Kelimeler: Spor eğitimi, kadın akademisyen, kariyer engelleri.

Objectives: The purpose of this study is to investigate the career barriers female academicians who provide training in the field of sports are faced with in higher education. Materials and Methods: Sports Sciences and the official web site of YÖK examining the internet pages of the 371 female instructors (163 faculty members and 208 teaching staff) who provide sports education were reached in higher education in Turkey. The research sample is composed of 310 female instructors providing training in sports in higher education. A questionnaire was used to collect the data in the present study. The first part of the questionnaire included questions related to personal information and some of important factors for career barriers, which were suffering from mobbing, organizational commitment and job satisfaction levels. In the second part of the questionnaire, the Career Barriers Scale for Female Academicians developed by Alaçam and Altuntaş (2015) was used. The resulting data were analyzed by using the SPSS package. In the present study, Cronbach alpha values for the sub-dimensions of CBCFA were found as follows: 0.83 for organizational culture and politics, 0.86 for multiple roles, 0.85 for organizational conditions and 0.78 for stereotypical prejudices. The total Cronbach alpha value was 0.88. Findings: When examining the sub-dimensions of career barriers female academicians encounter, it was observed that the scores obtained from all the sub-dimensions were close to the average. This indicates that participants, in general, chose the "undecided" and "agreed" responses to the questions related to the sub-dimensions of "organizational culture and politics", "multiple roles", "organizational conditions", "stereotypical prejudices". The scores related to career barrier perception of female academicians suffering from mobbing in the sub-dimensions of "organizational culture and politics", "multiple roles" was higher than the scores related to career barrier perception of female academicians of those who did not suffer from mobbing. It was seen that as the job satisfaction perception increased, the perception of career barriers decreased in the sub-dimensions of "organizational culture and politics", "multiple roles", "organizational conditions", "stereotypical prejudices". It was also observed that as the perception of organizational commitment increased, the perception of career barriers decreased in the sub-dimensions of "organizational culture and politics", "multiple roles", "organizational conditions", "stereotypical prejudices". Conclusion: As a result of the research, it was revealed that female academicians encounter career barriers arising from "organizational culture and politics", "multiple roles", "organizational conditions", "stereotypical prejudices" and also suffer from mobbing. Moreover, their perception of job satisfaction and organizational commitment levels decreases due to career barriers. Keywords: Sports education, female academicians, career barriers.