ERMENİSTAN SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETİ'NDE BASINDA YER ALAN PROPAGANDA POSTERLERİ ÜZERİNDEN VLADİMİR LENİN'İN KÜLT LİDERLİK İNŞASI

Abstract

Kızıl Ordu, 29 Kasım 1920 tarihinde Erivan'ı işgal ederek Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığına son vermiş ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ni (ESSC) kurmuştur. ESSC, Sovyetler Birliği'ni meydana getiren 15 cumhuriyetten birini oluşturmuş ve diğer cumhuriyetler gibi ülkede Komünizm propagandası etkili olmuştur. ESSC'de Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'in liderlik kültü propagandası da yoğun bir şekilde yapılmış ve Lenin'in söylemlerinin Ermeni toplumu tarafından benimsenmesi için çalışılmıştır. Bu süreçte dönemin en etkili kitle iletişim araçların biri olan posterlerden liderlik kültü propagandası için yararlanılmıştır. Bu çalışmada ESSC'de propaganda posterleri üzerinden Lenin'in liderlik kültünün nasıl inşa edildiğinin ve posterler üzerinden hangi mesajların verildiğinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışma kapsamında belirlenen propaganda posterleri, nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan göstergebilim analiz yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgularda, Ermeni toplumunun ekonomik ve sosyal yönden kalkınmasında Lenin'in öncü rol oynadığına yönelik algı oluşturulduğu ve Lenin'in liderlik kültü propagandası üzerinden Ermenistan'da Komünizm ideolojisinin yüceltilmeye çalışıldığı ortaya konulmuştur.

The Red Army invaded Yerevan on 29 November 1920, abolished the Democratic Republic of Armenia and established the Soviet Socialist Republic of Armenia (Armenian SSR). The Armenian SSR was one of the 15 soviet republics and communist propaganda had been influential in the country similar to other soviet countries. The leadership cult propaganda of Vladimir Lenin, the founder of the Soviet Union, was also conducted intensively in the ESSC and efforts were made to ensure that Lenin's discourses were adopted by the Armenian community. In this process, posters, one of the most effective mass media tolls of the period, were used for the leadership cult propaganda. In this study, it was aimed to reveal how Lenin's leadership cult was established through propaganda posters in the ESSC and what messages were given through posters. For this purpose, the propaganda posters specified within the scope of the study were analyzed using the semiotics analysis method, which ranks among qualitative research methods. In the findings obtained as a result of the study, it was revealed that the perception that Lenin playing a leading role in the economic and social development of the Armenian society was formed and that the Communism ideology in Armenia was attempted to be exalted through Lenin's leadership cult propaganda