ZAMANA KARŞI FİLMİNİN KAPİTALİST SİSTEM BAĞLAMINA YÖNELİK ELEŞTİREL SÖYLEM ANALİZİ

Abstract

Sinema, hem yerellik hem de evrensellik özelliğine sahiptir. Yerel sinemanın sınırları daha dar bir çerçevede gerçekleşirken evrensel sinemanın sınırları küresel düzeydedir. Yani evrensel sinemanın etkisi tüm dünya toplumlarına yönelik olarak gerçekleşmektedir. Evrenselliği içerisinde barındıran sinema, çoğu zaman mesaj aracı olarak kullanılmaktadır. Kimi zaman egemen düşünceyi yayan sinema, kimi zamansa egemen sisteme bir tepki, bir eleştiri şeklinde hayat bulmaktadır. Amacı ne olursa olsun sinemanın bir araç olarak kullanıldığı kabul edilen bir gerçektir. İdeolojik söylemleri yayan sinemanın bu noktada kitleleri yönlendirici görevi aşikâr gözükmektedir. Söz konusu yönlendirme kimi zaman sistemin devamı niteliğinde olabilirken kimi zamansa sistemin eleştirisi şeklinde gerçekleşmektedir. Sinemanın bu rolünden dolayı birçok araştırmacının onun üzerine araştırma yapmasını sağlamıştır. Benjamin Franklin tarafından 18. yüzyılda ilk kez söylenen “vakit nakittir” sözü zamanın aslında para olduğunu anlatmaktadır. Andrew Niccol, Zamana Karşı adlı filminde bu yargıyı izleyicisine başarılı bir şekilde anlatmayı başarmıştır. Kapitalist sistemde olduğu gibi birilerinin kazanması için birilerinin çalışması gerekmektedir. Filmde kapitalizmin ve tüketim toplumunun tüm kaynaklarına değinilmiştir. Paranın zaman olduğu bu filmde sınıfsal farklılıklar net bir şekilde anlatılmıştır. Zengin bireyler, sermayesine sermaye katarken yoksul bireyler ise, kapitalizmin esiri olup yaşam mücadelesi vermektedir. Bu çalışmadaki amaç, Zamana Karşı filmindeki sosyal ve sınıfsal adaletsizlikler, sınıflar arasında ortaya çıkan ideoloji, güç ve iktidar ilişkileri eleştirel söylem çözümlemesi tekniğiyle ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmanın metodolojisinde nitel araştırma yöntemlerinden eleştirel söylem çözümlemesi kullanılmıştır.

Cinema has the feature both locality and universality. The borders of universal cinema are at a global level, while the boundaries of local cinema take place in a narrower frame. In other words, the effect of universal cinema is realized for all world societies. Cinema, which embodies the universality, is often used as a message tool. Cinema sometimes spreads dominant thought and sometimes lives as a reaction to criticism. Whatever its purpose, it is accepted that cinema is used as a tool. The cinema that spreads ideological discourses, is clear the task of directing the masses. The redirection is sometimes a continuation of the system, sometimes criticizes the system. Because of this role of the cinema, many researchers conduct research on cinema. The phrase “time is cash" which stated for the first time by Benjamin Franklin in the 18th century, tells us that time is actually money. Andrew Niccol was able to successfully tell the audience about this judgment in his film In Time. As in the capitalist system, someone has to work for someone to win. All the sources of capitalism and consumer society are mentioned in the film. In this film where time is money, class differences clearly explained. The aim of this study is to find out the social and class injustices in the film In Time, the ideology, power and power relations between the classes by using critical discourse analysis technique. Critical discourse analysis, one of the qualitative research methods, was used in the methodology of this study.