Mevcut COVID-19 Tedavisine Alternatif Olabilecek İlaçlar ve Kök Hücre Tedavisi

Abstract

Aralık 2019’da Çin’in Wuhan şehrinde tanımlanan ve hızla ya-yılan SARS-CoV-2 virüsü, küresel bir pandemiye yol açmıştır. T.C. Sağlık Bakanlığının önerdiği mevcut tedavi protokolündekiilaçlar (hid-roksiklorokin, azitromisin, lopinavir/ritonavir, favipiravir, tocilizumab) da dâhil olmak üzere, COVID-19 hastalığının tedavisiiçin henüz ka-nıtlanmış bir ilaç yoktur. Bununla birlikte, pek çok molekülün in vitro veya klinik çalışmalarla etkinliği araştırılmaktadır. Arbidol, ribavirin, niklozamit, nitazoksanid, ivermektin gibi antiviral aktivitesi olan ilaç-ların, COVID-19 hastalarındaki etkinliğini değerlendirecek klinik ça-lışmalar başlamıştır. Ayrıca immünomodülatör ve antiinflamatuar etkileri nedeniyle Tip 1 interferonlar, kortikosteroidler, ekulizumab, si-rolimus, bevacizumab, Janus kinaz inhibitörleri, statinler ve kolşisin gibi pek çok ilacın, sitokin fırtınasına bağlı olarak özellikle kritik COVID-19 hastalarında gelişen akut akciğer hasarı ve akut respiratuar distres sendromundaki etkinliği araştırılmaktadır. Bu derlemede, yuka-rıda bahsedilen ilaçlar ve mezenkimal kök hücre tedavisinin etkinliği-nin değerlendirildiğiin vitro ve klinik çalışmalar ele alınmıştır. Klinisyenler, bu çalışmaları yakından takip etmeli ve çalışmaların so-nuçlarına göre mevcut tedavilerin güncellenebileceğini göz önünde bu-lundurmalıdırlar.

The SARS-CoV-2 virus, which is identified in Wuhan, China in December 2019 and spread rapidly, caused a global pan-demic. There is currently no proven drug for the treatment of COVID-19 disease, including drugs (hydroxychloroquine, azithromycin, lopinavir/ritonavir, favipiravir, tocilizumab) in the current treatment protocol recommended by the Republic of Turkey Ministry of Health. However, the effectiveness of many molecules is being investigated by in vitro or clinical studies. Clinical trials have started to evaluate the effectiveness of drugs with antiviral activity such as arbidol, rib-avirin, niklozamid, nitazoxanide, ivermectin in COVID-19 patients. In addition, treatment efficacy of type 1 interferons, corticosteroids, eculizumab, sirolimus, bevacizumab, Janus kinase inhibitors, statins and colchicine in acute lung injury and acute respiratory distress syn-drome due to cytokine storm in COVID-19 patients is being investi-gated with clinical trials. In this review, in vitro and clinical studies evaluating the effectiveness of the above mentioned drugs and mes-enchymal stem cell therapy are discussed. Clinicians should follow these studies closely and consider that existing treatments can be up-dated according to the results of the studies.