Nietzsche'de Decadence Kavramının Soykütüğü

Abstract

Dekadans ilkin ahlaki iyi adına içgüdülerin yozlaştırılması, bireydeki yaşamsal gücün zayıflatılması olsa da bununla sınırlı kalmamış, bütün bir kültür ve medeniyete bulaşmıştır. Ancak dekadans tartışmalarına bakıldığında daha çok ahlaki dekadans üzerine yoğunlaştığı, kültür ve medeniyetteki dekadansın yeterince tartışılmadığı; ahlaki dekadans tartışmalarının gölgesinde kaldığı görülür. Bu makaledeki amacımız ahlak alanındaki dekadansın yanında dekadansın kültür ve medeniyetteki çeşitli tezahürlerine ışık tutarak Nietzsche'nin dekadans eleştirisinin olabildiğince tam bir portresine ulaşmaktır. Buna dekadansın bir tür soykütüğünün çıkarılması da denilebilir. Zira ona göre yaşamı iyi ve kötü olarak ikiye ayırarak yaşamın zorunlu mayası olan kötü'yü yok etmeye yönelen idealist anlayışlar dekadans olduğu kadar, idealizme karşıtlık temelinde zuhur etmiş ahlak, kültür ve medeniyetler de dekadanstır. Bu kontrast düşüncelerin tamamı dekadansın farklı semptomlarını oluştururlar. Bu bağlamda makalede sadece idealist yorumun ürünü ahlakın ve yansımalarının Nietzsche'nin yıkıcı eleştirisinin hedefinde yer almadığı; idealist ahlak ve değerlerin yıkımı üzerinden yükselen modernizm ve onun türevleri olan pozitivist, ilerlemeci anlayışların tümünün; tarihin ideal bir geleceğe yol aldığını öne süren sosyalizmin, türlerin sürekli tekamül içinde olduğunu öne süren Darvinizmin; Kantçı ahlakçılığın, demokrasinin, romantizmin ve daha da genişletilebilir bir listenin onun yıkıcı eleştirisinin hedefinde yer aldığı gösterilecektir.