"Resimli Hikaye ve Masal Kitaplarında Geçen Vicdan Gelişimine Yönelik İfadelerin İncelenmesi"

Abstract

Bu araştırma, okul öncesi döneme ait resimli hikâye ve masal kitaplarında vicdan gelişimini destekleyen ifadelerin neler olduğunu ve bu ifadelere ne oranda yer verildiğini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi, okul öncesi dönem resimli hikâye ve masal kitaplarından amaçlı örnekleme yöntemleri ile seçilmiş; daha çok kapağında karakter veya değerler eğitimi yazan, 2009-2020 yılları arasında yayınlanan 155 kitaptır. Araştırmada içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Her bir kitap araştırmacılar tarafından iki kez dikkatle okunmuş ve vicdan gelişimini desteklediği düşünülen ifadeler araştırmacılar tarafından düzenlenen forma kaydedilmiştir. Bu ifadelere incelenmiş olan 155 kitaptan 91 kitapta rastlanmış; 64 kitapta ise hiç rastlanılmamıştır. Vicdan gelişimini desteklediği düşünülen 23 farklı ifade kaydedilmiştir. Bu ifadelerden kitaplarda en çok rastlanan üç ifade sırasıyla; “zor durumda-yardıma ihtiyacı olan kişilere yardım etmek”, “hatasını anlamak”, “başkalarına üzülmek-acımak-merhamet etmek” şeklindedir. Bu ifadelere rastlanan sayfa sayısının incelenen tüm sayfa sayısına oranı %11, 55 olarak bulunmuştur. Bu oran ve her bir ifadenin yer aldığı kitap sayısı düşük bulunmuştur. Çocuk eğitiminde yeri yadsınamayacak çocuk kitaplarında vicdan gelişimini destekleyen bu ifadelere daha çok yer verilmesi çocuğun bu ifadeleri içselleştirmesine ve kendi vicdan sistemini genişletip derinleştirmesine katkı sunacaktır

This research was carried out in order to determine the expressions that support the development of conscience in the picture story and tale books of the pre-school period and to what extent these expressions are included. The sample of the research was selected from preschool picture story and tale books, published in 2009-2020, with a prefix: 155 books with character or values education on the cover. Content analysis method was used in the research. Each book was carefully read twice by the researcher and the expressions thought to support the development of conscience were recorded in the form prepared by the researcher.The statement shave been found in 91 books: they have never been found in 64 books. 23 different expressions that were thought to support the development of conscience were recorded. Among these expressions the most common three expression in books is; “helping people in a difficult situation- helping people in need of help”, “understanding the mistake”, “pitying others-pitycompassion”. The rate of the number of pages encountered with these expressions to the total number of pages examined was found to be % 11,55. This rate and the number of books with each statement were found to be quite low. Including these expressions that support the development of conscience in children’s book, which cannot be denied in children’s education, will contribute to the child’s internalization of these expressions and to expand and deepen his own conscience system.