SULTAN III. OSMAN DÖNEMİNDE (1754-1757) YAYINLANAN BİR MENZİL EMİRNÂMESİ

Abstract

İnsanların daha hızlı hareket etmesine imkân tanıyan atın asıl önemi askerî bir araç olarak kullanılmasında ortaya çıkmıştır. Atlı birliklerin ve atlı haberleşme sistemlerinin tesis edilmesiyle rakiplerine üstünlük sağlayan milletler, kısa süre içerisinde büyük devletler kurmuşlardır. Atı askerî bir araç olarak çok eski zamanlardan beri kullanan milletlerden birisi de Türklerdir. Koyun sürüleri yanında at sürülerine de sahip olan Türklerin bu sayede çok erken devirlerde siyasî teşekküller kurdukları bilinmektedir. Bir askerî ve istihbarat aracı olarak atın kullanılması, Türk devletlerinde kesintisiz olarak devam etmiş, Osmanlılar zamanında attan istifade zirve noktasına ulaşmıştır. Osmanlıların pek çok yerde at haraları kurduklarını, at cinslerini ıslah ederek askerlik ve haberleşme alanlarında kullandıklarını biliyoruz. Osmanlı Devleti, haberleşmede kullanılan atların nereden, ne miktarda tedarik edileceği hususunu sistemleştirerek zaman içerisinde menzil teşkilâtını kurmuştur. Bu sistem sayesinde merkez ve taşra arasındaki haberleşmenin sağlıklı yürütülebilmesi amaçlanmış ve zaman içerisinde menzilhâneler, yeni nizamnâmelerle daha kurumsal hale getirilmeye çalışılmıştır. Bu makalede Osmanlı sultanı III. Osman dönemine ait bir menzil emirnâmesi üzerinde durulacaktır.

The main importance of the horse, which allows people to move faster, has emerged in its use as a military vehicle. Nations that have gained the upper hand over their rivals by establishing mounted troops and mounted communication systems have established large states in a short period of time. One of the nationalities that has used horse as a military vehicle since ancient times is the Turks. The use of the horse as a military and intelligence tool continued uninterrupted in the Turkish States, and the use of the horse reached its peak during the time of the Ottomans. We know that the Ottomans established horse Haras in many places, breeding horse breeds and using them in the fields of military service and communication. The Ottoman State established the organization of the range in time by systemizing the issue of where and in what quantity the horses used in communication will be supplied. Thanks to this system, it was aimed that communication between the center and the province could be carried out in a healthy way, and over time, the range houses were tried to be more institutional with new regulations. In this article, the Ottoman Sultan III. A range regulation belonging to the Osman period will be focused on.