ATTİKA TRAGEDYASI VE FELSEFE

Abstract

Attika topraklarında boy gösteren tragedyalar beslendiği Atina demokratia’sından daha uzunyaşayıp Akropolis’in politik, etik ve ontolojik-egzistansiyal bağlamda sözcüsü olarak klasikYunan sanatının temelini oluşturmuştur. Bu klasik sanat, insanın hem kendi ne’liğini bulmasındahem de polis’in kendini tanıması ve müdafaasında gerekli unsurları her bir yurttaşa (polites) teminederek “düşünme”nin yeniden düşünülmesine olanak vermiştir. Kökeni dramalarda temellenenbu “düşünme” physis ve yazılı hukuku, ahlaki değerleri, kültürü de içine alan nomos arasındakiçatışmayı gözler önüne sererken bu çatışmanın üstesinden nasıl gelineceğine dair ulaşılabilecekuzlaşının ne olduğu hususunda da araştırmaya koyulmuştur. Açığa çıkan araştırmada dağyamacında konumlanan tiyatro sahnesinde (skene) beliren tragedyanın yanında yer alanphilosophia olay hallerinin ötesinde tragedyadaki “hakikat” arayışına odaklanmıştır. Bu noktadatragedyada görünür olan hakikat, “acının bilgeliği”nin çağrısına kulak kesilerek yeni dünyanıneski dünya karşısındaki çatışmasında tüm karşıt fenomenleri ile yeniden düşünmeye bizi davetetmektedir. Düşünülen, eski dünyanın physis’inin ananke’si (η αναγκη) karşısında yeni dünyanınanankesidir. Trajik olan tam da bu karşılaşmada kendini ele vermektedir. Görmek-körlükarasında başlayan bu trajik oluş bizi, üstesinden gelmek isteyeceğimiz bir o kadar davazgeçemeyeceğimiz ve tüm bunlara rağmen daha “yüce”sini isteme doğrultusundaparadoksallığın iyimser kaldığı bir alana sürükleyecektir. Bu bir sürükleyiştir; çünkü çekilenızdıraplar artık duygu durumu olmaktan çıkarak acısını logos’un huzursuzluğunda açığaçıkarmaktadır. Bu bağlamda düşünmenin huzursuzluğunda gün ışığına çıkan tragedyaya ilişkinele aldığımız çalışmamız bizi, dramalarla başlayan tragedyanın kaynağının ne olduğuna yöneliksoruşturmaya ve tragedyadan felsefi alana geçişe imkân veren öğelerin ne olduğu konusundaaraştırmaya götürmektedir. Bu nedenle çalışmamız, trajik düşünmenin görülenmesi uğrunatragedyanın kaynağına inerek felsefede neler olup bittiği üç büyük tragedya ozanını (Aiskhylos,Sophokles, Euripides) göz önünde bulundurmak suretiyle düşüncenin felsefi öğeleriniaraştırmayı amaçlamaktadır.

The tragedies that emerged in Attica, lived longer than the democratia it nurtured, have basis of classical art as the spokesperson of the Acropolis in context political, ethical and ontological-existential. This classical Greek art has enabled the rethinking of "thinking" by both in finding one's own identity and the polis's self-recognition and by providing the necessary equipment to each citizen (polites) in defense. This "thinking" rooted in dramas put into research revealing the conflict between physis and nomos, which includes law, moral values, culture n the other hand, what is the concensus that can be reached on how to overcome this conflict. Philosophia emerging in the theater scene located on the mountain slope in the research revealed focuses on to seek truth beyond the events by taking sides with tragedy. At this point, the truth that appears in the events of tragedy invites to rethink us in all its contrast to the conflict of the new world against the old world being all ears the call of the "wisdom of pain". Considered is ananke of the new world versus ananke (η αναγκη) of physis of the old world. The tragic reveals itself in this very encounter. To this tragic being that begins between sight and blindness us takes a way where paradoxical remains optimistic and the soldier's square won equivalent in line with the fact that we want to overcome as much as we cannot give up and despite all this, we want the more "sublime". This is a drift; because the suffering is no longer a state of emotion and reveals its pain in the uneasiness of the logos. In this context, our study on the tragedy that comes to light in the uneasiness of thinking leads to research to investigate into the source of the tragedy that started with dramas and to research on what the elements that allow the transition to the philosophical field from tragedy. In this direction, our study aims to investigate what is going on in philosophy, by paying attention to our three great tragedy poets (Aeschylos, Sophocles, Euripides) retracing to the source of tragedy for the sake of seeing the tragic thinking.