Yenilikçi kısa sap bağlama düzeni transpoze icrasında karşılaşılan problemler ve çözüm önerileri

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, yenilikçi kısa sap bağlama düzeni transpoze icrasında karşılaşılan problemleri tespit ederek bu problemlere yönelik çözüm önerileri sunmaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Bu araştırmada incelenen durum, yenilikçi kısa sap bağlama düzeni transpoze icrasında karşılaşılan problemler ve çözüm önerileridir. Bu doğrultuda, karşılaşılan sorunların belirlenmesine ve çözüm önerilerine ilişkin bir durum tespiti yapılmıştır. Bu çalışma, transpoze icrada karşılaşılan problemleri tespit etmeye yönelik olduğundan çok yönlü bir değerlendirme yapılabilmesi için çalışmaya alan uzmanlarının da görüşlerinin dâhil edilmesi gerektiği düşünülmüştür. Bu nedenle bağlama alanında uzman kişilerin görüşlerine başvurulmuştur. Alan uzmanlarının görüşlerini belirlemek amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada, kısa sap bağlama düzeninde geleneksel icradan farklı olarak yenilikçi icrada farklı kararlarda konumlandırmalarla, icrada zenginlik sunarak, bağlamada hâkimiyetin artması ve çalım zenginliğini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Transpoze icra gerçekleştirilirken farklı kararlarda icraya müsaade etmeyen perde yapısına ilave perdeler ekleyerek koma seslerinin oluşturulmasına yardımcı olmaktadır. Buradan hareketle geleneksel icrada kullanılan la kararlı notasyon sistemini farklı kararlarda düşünmek ve kararlarda uygulama sırasında aktarımı kolaylaştırıcı konumlandırmalarla destekleyerek, icrada kolaylık sağlamak bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Çalışmada, Türk Halk Müziğinde kullanılan la kararlı notasyon sistemini bozmadan farklı kararlarda, la kararlı basit makam dizilerinde örnekler verilerek icrayı kolaylaştırıcı konumlandırmalar ve ilave perdelerle çözüm önerileri sunulmuş, tonal müzikteki tonik karşılığı ifade edilerek gelenekselden evrensele doğru bir yol izlenmiştir. Ayrıca kısa sap bağlama düzeninde icra edilen eserlere farklı bir bakış açısı getirerek farklı kararlarda icra bakımından çeşitlilik oluşturarak farkındalık ortaya koymak amaçlanmıştır. Yenilikçi kısa sap bağlama icrasında transpoze icranın duyumu geleneksel icradan farklı tınlamaktadır. Aynı akortta farklı kararlarda yapılan icrayı kolaylaştırmak için La kararlı notasyonun yapısını bozmadan, çalınacak olan karar perdelerine La eksenli dizilere göre olumlu aktarım yardımıyla pozisyonlar konumlandırılarak ve gerektiğinde ilave perdeler ekleyerek icracının bağlamaya olan hâkimiyetini arttırmasını sağlamaktadır. Çalınacak olan karar perdelerinin tonal müzikte karşılığı olan tonlara göre notaları yazılarak tonal müzikle ilişkilendirilmesi sağlanmıştır.

The main purpose of this study is to identify the problems encountered in the transpose execution of the innovative short neck fastener and to offer solutions for these problems. Case study, one of the qualitative research methods, was used in the study. The situation examined in this research is the problems encountered in the transpose execution of the innovative short neck fastening scheme and the solution proposals. In this direction, a situation determination was made regarding the determination of the problems encountered and the solution proposals. Since this study aims to identify the problems encountered in transposed performance, it was thought that the opinions of field experts should be included in the study in order to make a versatile evaluation. For this reason, the opinions of experts in the field of baglama were consulted. Semi-structured interview technique was used to determine the opinions of field experts. In the research, it is aimed to increase the dominance of the baglama and to reveal the richness of playing by offering richness in performance by positioning in different decisions in the innovative performance, unlike the traditional performance in the short neck baglama order. Transpose helps to create coma sounds by adding additional frets to the fret structure that does not allow execution in different decisions while performing. From this point of view, the main purpose of this study is to consider the la stable notation system used in traditional performance in different decisions and to provide convenience in execution by supporting the transfer of decisions during implementation with positions that facilitate. In the study, without disturbing the la stable notation system used in Turkish Folk Music, examples were given in different decisions, la stable simple maqam sequences, and solutions were presented with positions that facilitate performance and additional pitches, and a path from traditional to universal was followed by expressing the tonic equivalent in tonal music. In addition, it is aimed to raise awareness by creating diversity in terms of performance in different decisions by bringing a different perspective to the works performed in the short neck baglama order. In the innovative short neck baglama performance, the sensation of the transposed performance sounds different from the traditional performance. In order to facilitate the performance in different decisions in the same chord, without disturbing the structure of the La stable notation, it enables the performer to increase his dominance over the baglama by positioning the decision frets to be played with the help of positive transfer according to the La-axis scales and adding additional frets when necessary. The notes to be played were written according to the tones corresponding to the tonal music, and it was ensured that they were associated with the tonal music. Keywords: Binding, Order, Transpose, Execution, Decision.