Yaşlılarda kültürel sermaye ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki: Malatya örneği

Abstract

Sanayileşme ve modernleşmeyle beraber sosyal, kültürel, ekonomik ve sağlık alanındaki gelişmeler, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de 60 yaşına ulaşıldığında, yaşanması beklenen ortalama ömrün uzamasına, dolayısıyla yaşlı nüfus oranının toplam nüfus içerisinde artmasına neden olmuştur. Bu artış hızı, günümüzde sosyal problem oluşturacak düzeyde olmasa da yakın bir gelecekte yaşlı nüfustaki devam eden artışın, önemli toplumsal sorunları doğuracağı düşünülmektedir. Bu da yaşlılığı, ürettiği sosyal problemler nedeniyle üzerinde çalışılması gereken önemli bir sosyal olgu olarak ortaya çıkarmaktadır. Yaşlanmayla ortaya çıkan sorunların çözümü için geliştirilen yaklaşımlardan biri, bireyin yaşlanmaya bağlı var olan değişime karşı uyumunun artırılması araştırmalarıdır. Buradan hareketle bu çalışma Bourdieu'nun sosyolojik yaklaşımından hareket ederek, yaşlanmanın neden olduğu değişime karşı, sahip olunan özellikle eğitim yoluyla elde edilen kültürel sermayenin, bireyin uyum gücüne katkısını ve yaşam kalitesi üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nicel yöntem uygulanmıştır. Yöntem olarak doküman incelemesi, anket formu, kültürel sermaye ve yaşam kalitesini ölçekleri kullanılmıştır. Veriler incelendiğinde, kültürel sermaye ile cinsiyet, eğitim durumu ve ekonomik düzey arasında anlamlı farklılıklar görülmektedir. Kültürel sermaye düzeyinin erkeklerde kadınlara oranla daha yüksek olduğu, eğitim seviyesinin yükselmesiyle kültürel sermayenin artığı ve gelir düzeyi ile doğru orantılı bir ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet (duyusal-işlevleri-cinsiyet), eğitim ve gelir düzeyi ile yaşam kalitesi arasındaki fark incelendiğinde, aralarında anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir. Bu sonuçlara göre, yaşlı bireylerin ekonomik düzeyleri yaşam kalitesini etkilemektedir. Araştırma modeline ilişkin analizler incelendiğinde, kültürel sermaye ile yaşam kalitesi arasında anlamlı düzeyde etkinin olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Yaşlanma, Yaşlılık, Yaşlılık Sosyolojisi, Kültürel Sermaye, Yaşam Kalitesi, Aktif Yaşlanma

Along with industrialization and modernization, social, cultural, economic and health developments have led to an increase in the average life expectancy when the age of 60 is reached in our country, as in the rest of the world, and therefore the proportion of the elderly population in the total population. Although this rate of increase is not at a level to pose a social problem today, it is thought that the continuing increase in the elderly population will cause significant social problems in the near future. This reveals old age as an important social phenomenon that needs to be studied because of the social problems it produces. One of the approaches developed to solve the problems that occur with aging is research to increase the adaptation of the individual to the existing changes due to aging. Based on Bourdieu's sociological approach, this study aims to examine the contribution of cultural capital, especially acquired through education, on the individual's adaptability and quality of life, against the change caused by aging. Quantitative method was used in the research. As a method, document review, questionnaire, cultural capital and quality of life scales were used. When the data are analyzed, there are significant differences between cultural capital and gender, educational status and economic level. It has been determined that the level of cultural capital is higher in men than in women, and there is a direct proportional relationship with the increase in cultural capital and income level with the increase in education level. When the difference between gender (sensory-functions-gender), education and income level and quality of life is examined, it is seen that there is a significant difference between them. According to these results, the economic levels of elderly individuals affect their quality of life. When the analyzes of the research model were examined, it was determined that there was a significant effect between cultural capital and quality of life. Keywords: Aging, Aging, Sociology of Aging, Cultural Capital, Quality of Life, Active Aging