Mikotoksinler, hasat öncesi, hasat sırasında ve/veya hasat sonrası tarımsal ürünleri kontamine eden ve çoğunlukla hayvan ve insanlarda toksisiteye neden olan, mantarlar tarafından salınan ikincil metabolitlerdir. Bu derlemenin amacı, mantar toksinlerinin antikanser aktivitelerinin mekanizmalarını ve yeni antikanser ilaç geliştirilmesindeki önemini açıklamaktır. Gıda, tahıl ve yemlerde yaygın olarak kontaminasyona neden olan mikotoksinler, çeşitli mantar türleri tarafından oluşturulan ikincil metabolitlerdir. Başlıca mikotoksinler trikotesenler, fumonisinler ve zearalenon, patulin; bunların dışında fusarik asit, moniliformin, fusaproliferin, fusariosis, enniatinler ve beauverisin, MT81 olarak bilinmektedir. Mikotoksinlere uzun dönem yüksek dozda maruziyet, ciddi sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Ancak mikotoksinlerle ilgili çalışmalarda, uygun dozlarda birçoğunun in vitro antikanser aktivite gösterdiği bulunmuştur. İnsanlarda kanserin gelişimi, çeşitli endojen ve ekzojen uyaranların aracılık ettiği hücresel ve moleküler değişiklikleri ve oksidatif DNA hasarını içeren karmaşık süreçleri kapsar. Kanserin ilerlemesinde ana mekanizmalardan biri olan oksidatif stres ve reaktif oksijen türleri, antikanser ilaç geliştirmede önemli hedefler olarak düşünülmektedir. Birçok mikotoksinin bu mekanizma ile antikanser aktivite gösterdiği bilinmektedir. Patulin, T-2 toksin, beauverisin, zearalenon, MT81, rubratoksin gibi mikotoksinlerin farklı hücre hatlarında antikanser aktiviteleri gösterilmiştir. Hem in vitro hem de in vivo çalışmalar, mikotoksinlerin toksikokinetiğinin, biyoyararlanımının ve etki mekanizmalarının ilgili türlere bağlı olarak değiştiğini göstermiştir, ancak spesifik yanıtları daha iyi anlamak için ek çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu derlemede, önemli mikotoksinlere ve bunların yapısal analoglarının in vitro ve in vivo antikanser etkilerinin değerlendirildiği literatür çalışmalarına yer verilmiştir.
Mycotoxins are secondary metabolites released by fungi that contaminate pre-harvest, during-harvest, and/or post-harvest agricultural products and cause toxicity mostly to animals and humans. The purpose of this review is to explain the mechanisms of anticancer activities of fungal toxins and their importance in the development of new anticancer drugs. Mycotoxins, which commonly cause contamination of food, grain, and feed, are secondary metabolites produced by various fungal species. The main mycotoxins are trichothecenes, fumonisins, zearalenone, patulin, fusaric acid, moniliformin, fusaproliferin, fusariosis, enniatins, beauvericin, and MT81. Long-term high-dose exposure to mycotoxins causes serious health problems. However, studies on mycotoxins have found that most of them show in vitro anticancer activity at appropriate doses. The development of cancer in humans encompasses complex processes that include oxidative DNA damage and cellular and molecular changes mediated by a variety of endogenous and exogenous stimuli. Oxidative stress and reactive oxygen species, one of the main mechanisms in cancer progression, are considered important targets in anticancer drug development. It is known that many mycotoxins show anticancer activity by this mechanism. Anticancer activities of mycotoxins such as patulin, T-2 toxin, beauvericin, zearalenone, MT81, and rubratoxin have been demonstrated in different cell lines. Both in vitro and in vivo studies have shown that the toxicokinetics, bioavailability, and mechanisms of action of mycotoxins vary depending on the species involved, but additional studies are needed to better understand the specific responses. In this review, literature studies evaluating the in vitro and in vivo anticancer effects of important mycotoxins and their structural analogs are included.
