Sağlık çalışanlarının COVID-19 bulaşı ve korunma yolları hakkında bilgi düzeyleri ve tutumlarının seropozitiflik durumları ile ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: Tüm dünyada maddi ve manevi büyük yıkımlara yol açan COVID-19 pandemisinde enfeksiyon kontrol önlemlerinin bilinmesi ve önlemlere uyulması toplumda önemli olduğu kadar hastalık yönünden büyük risk altında olan sağlık çalışanları için de oldukça önemlidir. Bu çalışmada sağlık çalışanlarının COVID-19 bulaşı ve korunma yolları hakkındaki bilgi düzeyleri, tutumları ile COVID-19 seropozitiflik ve hastalığa yakalanma durumları arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Mart 2020 ile Aralık 2020 tarihleri arasında İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Hastanesinde çalışan sağlık çalışanlarından gönüllülük esası ile 399 katılımcı çalışmamıza dahil edildi. Çalışma için demografik veriler toplamak, bilgi ve tutumu değerlendirmek üzere anket formları hazırlandı. Bu formda sağlık çalışanlarına demografik verilerin yanısıra sigara, alkol gibi alışkanlıklar, COVID-19 ilişkili bölümlerde çalışma gibi bilgilerin sorgulandığı sekiz soru, COVID-19 bilgi düzeyi için beş soru ve hasta teması ilişkili ve sosyal alanlarda tutumlarını değerlendirmek için sekiz soru hazırlandı. Tutum için sorulan sekiz sorudan üçü doğrudan hasta bakımıyla ilgili olması sebebiyle hekim, hemşire ve anestezi teknikeri gruplarında analiz edildi. Anketi dolduran sağlık çalışalarından venöz kan örneği alınıp İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Tıbbi Mikrobiyoloji Merkez Laboratuarında SARS-CoV-2 Ig M ve Ig G değerleri ELISA yöntemi ile aynı gün çalışıldı. Sonuçlar SPSS 22.0 programına kaydedilerek analiz edildi. Bulgular: Çalışmaya 399 sağlık çalışanı dahil edildi. Sağlık çalışanlarının 168'i (%42,1) erkek, 231'i (%57,9) kadındı. Yaşları 19-61 arasında değişkenlik gösteriyor ve yaş ortalamaları 36,8±8,146 yıl olarak hesaplandı. Katılımcılardan 31'i öğretim üyesi, 75'i araştırma görevlisi, 164'ü hemşir/hemşire, 25'i hasta bakıcı/temizlik hizmetleri çalışanı, 43'ü sekreter, 44'ü diğer sağlık çalışanı ve 17 kişi ameliyathanede çalışan anestezi teknikeriydi. Sağlık çalışanlarının 142 sinin COVID 19 geçirdiği ve 130 kişinin (%32,6) seropozitif olduğu tespit edildi. Hastalığı geçirmesine rağmen 39 (%23) kişi seronegatif olarak saptanırken, COVID 19 geçirmediği halde 28 (%12,1) kişide seropozitiflik saptandı. Hastaneye yatış gerekenlerde seropozitifliğin daha yüksek oranda oluştuğu tespit edildi. COVID-19 hastaları için görevlendirilen sağlık çalışanlarının, görevlendirilmeyenlere göre anlamlı oranda daha fazla hastalığa yakalandıkları ve benzer oranlarda seropozitiflik geliştirdikleri saptandı. Sağlık çalışanlarının cinsiyete göre, COVID-19 geçirme ve seropozitiflik durumuna göre bilgi ve tutum düzeyleri yönünden anlamlı farklılık saptanmadı. Meslek grupları içinde bilgi düzeyi sorularına en yüksek puan ortalamasına sahip grubun öğretim üyeleri olduğu (p <0,05), tutum yönündense en düşük puanın araştırma görevlilerine ait olduğu saptandı. Sonuç olarak bu çalışmada sağlık çalışanlarının pandeminin başlangıcından 9 ay sonra yaklaşık üçte birinin hastalığı geçirdiği, %32,6 seropozitif oldukları, bilgi düzeyinin iyi olmasına rağmen tutumda yeterli uyumun olmadığı saptanmış olup, bilgi ve tutumun seropozitiflik ve hastalığı geçirme ile ilişkisi tespit edilemedi. Anahtar Kelimeler: Sağlık çalışanı, COVID-19, seropozitivite, SARS-CoV-2 antikor, bilgi düzeyi, tutum düzeyi, kişisel koruyucu ekipman

Introduction and Purpose: Knowing and complying with the infection control measures in the COVID-19 pandemic, which has caused great material and moral destruction all over the world, is important for the society as well as for the health workers who are at great risk for the disease. In this study, it was aimed to investigate the relationship between the knowledge levels and attitudes of healthcare professionals about the transmission of COVID-19 and ways of protection, and the status of COVID-19 seropositivity and catching the disease. Material and Method: Between March 2020 and December 2020, 399 volunteers from the healthcare professionals working at İnönü University Turgut Özal Medical Center Hospital were included in our study. Questionnaire forms were prepared to collect demographic data and evaluate knowledge and attitude for the study. In this form, eight questions were prepared for healthcare professionals in which demographic data, habits such as smoking and alcohol, and working in COVID-19 related departments were questioned, five questions for the level of knowledge of COVID-19, and eight questions to evaluate their attitudes in patient contact and social areas. Three of the eight questions asked for attitude were analyzed in the physician, nurse, and anesthesia technician groups as they were directly related to patient care. Venous blood samples were taken from health workers who filled out the questionnaire and SARS-CoV-2 Ig M and Ig G values were studied on the same day by ELISA method in İnönü University Turgut Özal Medical Center Medical Microbiology Central Laboratory. The results were recorded and analyzed in the SPSS 22.0 program. Findings: 399 healthcare workers were included in the study. Of the healthcare workers, 168 (%42,1) were male and 231 (%57,9) were female. Their ages ranged from 19 to 61, and the mean age was calculated as 36,8±8.146 years. Of the participants, 31 were lecturers (academics), 75 were research assistants (doctors), 164 were nurses/nurses, 25 were nurses/sanitary staff, 43 were secretaries, 44 were other healthcare professionals, and 17 were anesthesia technicians working in the operating room. It was determined that 142 of the healthcare workers had COVID 19 and 130 (32,6%) were seropositive. Although 39 (23,0%) people were found to be seronegative despite having the disease, 28 (12,1%) people were found to be seronegative despite not having COVID-19. It was determined that seropositivity occurred at a higher rate in those requiring hospitalization. It was determined that healthcare workers assigned for COVID-19 patients had a significantly higher incidence of disease and developed seropositivity at similar rates compared to non-assigned patients. No significant difference was found in terms of knowledge and attitude levels of health workers according to gender, COVID-19 transmission and seropositivity status. It was determined that the group with the highest average score in knowledge level questions among the occupational groups was the lecturers (academics) (p <0.05), and the lowest score in terms of attitude belonged to the research assistants (doctors). As a result, in this study, it was determined that approximately one third of the health workers had the disease 9 months after the beginning of the pandemic, 32,6% were seropositive, although the level of knowledge was good, there was not enough compliance in the attitude. Keywords: healthcare worker, COVID-19, seropositivity, SARS-CoV-2 antibody, level of knowledge, level of attitude, Personal Protective Equipment