Judith Butler'da feminist söylem ve iktidar

Abstract

Kadın ile ilgili tartışmaların tarihi çok eskilere dayanır. Biyolojik varlığı, cinsiyeti, toplumsal rolü, vb. konularda tartışmalara konu olan kadın, dönemsel epistemeler çerçevesinde farklı bağlamlarda söze konu edilmiştir. Kadın konusu bir mücaele hareketine evrilene kadar çeşitli aşamalardan geçti. 19. yüzyıldan itibaren ise bu hareket feminizm olarak adlandırıldı. Feminizm tarihsel, toplumsal ve politik bir tartışma olan kadın konusu, eril egemen anlayış karşısında maruz kaldığı her tür eşitsizliğe karşı mücadele eden bir harekettir. Bu çalışmada temel amacımız zengin bir literatür ve içeriğe sahip olan feminizm teorisinin, son dönemdeki en önemli isimlerinden biri olan Amerikalı siyaset felsefecisi ve postmodern feminist anlayışın en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilen Judith Butler'ın feminizle ilgili görüşlerini ve onun yaklaşımının söylem ve iktidarla olan ilişkisini incelemektir. Çalışmada Butler'ın feminist yaklaşımının diğer yaklaşımlardan ayrı ve farklı olan yönlerine vurgu yapıldı. Ayrıca Butler'ın feminizme yönelik olarak yaptığı çözümlemelerin şekillenmesinde ciddi etkisi olan başta Foucault olmak üzere Beauvoir, Kristeva, Cixuos, Irigaray ve Derrida gibi düşünürlerin bu bağlamdaki görüşlerine yer verildi. Çalışmada cinsiyet/toplumsal cinsiyet, performatif, fallogosantrik ve queer kuramı gibi kavramların Butler'ın feminist düşüncesindeki yeri ve önemi irdelendi. Özellikle de Butler'ın hem cinsiyet hem de toplumsal cinsiyetin birer kurgu ve sonradan ortaya çıktığı tezinin gerekçeleri ayrıntılı olarak incelendi. Çalışmada son olarak queer teorinin oluşturduğu şemsiye metaforunun makro sorunlarla nasıl bir bağlama sahip olduğunun önemi vurgulanarak, Butler'ın klasik bir feminist yaklaşıma neden karşı çıktığının gerekçeleri kritize edilmeye çalışıldı. Anahtar Sözcükler: Feminizm, Butler, queer teori, cinsiyet/toplumsal cinsiyet, erillik, söylem, iktidar, fallogosantrizm, performatiflik

Discussions about women have a long history. Women, who are the subject of discussions such as their biological existence, gender, social role, etc., have been mentioned in different contexts within the framework of periodical-historical epistemes. The issue of women went through various stages until it evolved into a struggle movement. From the 19th century, this movement was called feminism. The subject of women, which is a historical, social and political discussion of feminism, is a movement that struggles against all kinds of inequality it is exposed to against the masculine dominant understanding. In this study, our main aim is to examine relationship of Judith Butler's approach to discourse and power and the views of Judith Butler who is one of the most important names of the recent feminism theory, which has a rich literature and content, and one of the most important representatives of post-modern feminist understanding, on feminism. In the study, the aspects of Butler's feminist approach that are separate and different from other approaches were emphasized. In addition, the views of thinkers such as Foucault, Beauvoir, Kristeva, Cixuos, Irigaray and Derrida, who had a serious impact on the shaping of Butler's analysis and analysis of feminism, were included. In the study, the place and importance of concepts such as gender/gender, performative, phallogocentric and queer theory in Butler's feminist thought were examined. In particular, the reasons for Butler's thesis that both sex and gender are fictions and emerge later were examined in detail. Finally, by emphasizing the importance of how the umbrella metaphor created by queer theory has a connection with macro problems, the reasons why Butler opposes a classical feminist approach were tried to be criticised. Keywords: Feminism, Butler, queer theory, gender/social gender, masculinity, discourse, power, phallogocentrism, performativity