Abstract
Aim: The effects of cardiac surgery and cardiopulmonary bypass on postoperative liver
function tests and hyperbilirubinemia in adult patients undergoing open heart surgery were
studied, and related literature was reviewed and compared with our results.
Materials and Methods: Between January 2013 and March 2013, forty adult patients who
undergone open heart surgery were included in this study. Patients were prospectively
evaluated in regard of the alterations in liver function tests, the risk factors that effects these
alterations; their effects on morbidity and mortality after cardiopulmonary bypass were
evaluated and were compared with recent literature results. Patients’ preoperative and
postoperative 0, 1, 2, 7 and 14th day liver function tests and bilirubin levels were measured.
Results: Blood total protein, albumin, total cholesterol, ALP levels were fallen remarkably on
postoperative day 1, followed with gradual increase ultimately reaching preoperative levels,
and these alterations were statistically significant. The total bilirubin, AST, ALT, LDH, GGT,
INR levels were elevated in the early postoperative period, and fell to normal levels later on.
All increases of the enzymes were statistically significant except ALT. In our study, only 7
patients displayed hyperbilirubinemia. When patients with hyperbilirubinemia were compared
with patients who did not have hyperbilirubinemia, preoperative albumin and CK levels were
found to be risk factors for hyperbilirubinemia.
Conclusion: By studying the effects of heart and cardiopulmonary bypass surgery on the liver
and the probable risk factors, we believe that by detecting the patients with high risk of
hepatic failure required measures should be taken preoperatively, perioperative patient care
quality improved and any complication can be fixed appropriately. To understand the reasons
and prevention of perioperative hepatic failure, we think that the studies should be
performed with larger patient groups with longer periods.
Keywords: Liver Function Tests; Hyperbilirubinemia; Open Heart Surgery.
Öz
Amaç: Çalışmamızda açık kalp cerrahisi uygulanan erişkin hastalarda cerrahinin ve kardiyopulmoner
bypassın postoperatif karaciğer fonksiyon testlerine ve hiperbilirubinemi gelişimi üzerine etkisi
araştırıldı ve bu konuyla ilgili güncel literatür derlenerek sonuçlarımızla karşılaştırıldı.
Gereç ve Yöntemler: Ocak 2013 ve Mart 2013 tarihleri arasında kliniğimizde kardiyopulmoner
bypass eşliğinde kalp cerrahisi uygulanan 40 erişkin hasta çalışmaya dahil edildi. Hastalar prospektif
olarak kardiyopulmoner bypass sonrası gelişen karaciğer fonksiyon testlerindeki değişiklikler, bunlara
etki eden risk faktörleri ve bunların mortalite ve morbiditeye etkisi yönünden değerlendirildi ve
sonuçlar güncel literatür sonuçlarıyla karşılaştırıldı. Hastaların preoperatif dönemde ve postoperatif
0, 1, 2, 7 ve 14. günlerde karaciğer fonksiyon testleri ve bilirubin düzeyleri çalışıldı.
Bulgular: Kandaki total protein, albümin, total kolesterol, ALP düzeylerinde postoperatif 1. gün
belirgin düşüş izlendi ve daha sonra giderek yükseliş ve preoperatif değerlere kadar artış gözlendi,
ve değişiklikler istatistiksel olarak anlamlıydı. Total bilirubin, AST, ALT, LDH, GGT, INR düzeyleri
postoperatif erken dönemde yükseldi, sonrasında normal sınırlara geriledi. ALT deki artışlar
istatistiksel olarak anlamlı saptanmamışken, diğer enzimlerdeki artışlar istatistiksel olarak anlamlıydı.
Çalışmamızdaki hastalardan sadece 7 tanesinde hiperbilirubinemi gelişti. Hiperbilirubinemi gelişen
ve gelişmeyen hasta grupları karşılaştırıldığında preoperatif albümin ve CK düzeyleri
hiperbilirubinemi açısından risk faktörü olarak saptandı.
Sonuç: Kalp cerrahisi ve kardiyopulmoner bypassın karaciğer üzerine olan etkileri ile birlikte
muhtemel risk faktörleri incelenerek karaciğer yetmezliği gelişme riski yüksek olan hastaların
operasyon öncesi belirlenerek perioperatif gerekli önlemlerin alınması, operasyon öncesi ve sonrası
hasta bakımında kalitenin arttırılması ve ortaya çıkan komplikasyonlarla uygun bir yaklaşımla baş
edilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Perioperatif karaciğer yetmezliği gelişiminin nedenlerini ve
korunma yollarını bulmak için daha geniş hasta katılımı ile yapılacak daha uzun süreli çalışmalara
gereksinim olduğunu düşünüyoruz.
Anahtar Kelimeler: Karaciğer Fonksiyon Testleri; Hiperbilirubinemi; Açık Kalp Cerrahisi.
