Antenatal hidronefroz tanısı alan olguların postnatal izlem bulgularının değerlendirilmesi

Abstract

Antenatal dönemde ultrasonografinin (US) kullanımının yaygınlaşması ile hidronefrozlu olguların tanınmasında dramatik değişiklikler olmuştur. Antenatal hidronefroz (AH) tanısı alan bir olguda hastalığın gidişi daha çok alta yatan tanı ile ilişkilidir. Burada öncelikli olan acil cerrahi girişim gerektiren hidronefroz (HN) olgularını belirlemektir. Diğer önemli bir nokta uzun dönem izlem veya elektif şartlarda cerrahi girişim gerektiren HN olgularını minimal invaziv görüntüleme ve girişim gerektiren geçici HN olgularından ayırt etmektir. Bu çalışmada antenatal dönemde sonografik olarak pelvikaliksiyel dilatasyon saptanan hastalarda üriner sistem malformasyonlarının tedavisinde erken tanının önemini belirlemek, ayrıca ürolojik malformasyonların saptanmasında antenatal ultrasonografik değerlendirmenin önemini belirlemek yanında bu hastaların izleminde kullanılmakta olduğumuz tanı ve tedavi protokolünü etkinliğini yeniden değerlendirmeyi amaçladık. Bu çalışmaya 2012-2015 yılları arasında AH tanısı ile başvuran ve takip-tedavi edilen toplam 250 hasta alınmıştır. Antenatal US ile fetal böbrek ön-arka pelvis çapları gebeliğin 2. trimesterinde 4 mm ve üzeri, 3. trimesterde 7 mm ve üzeri olgular antenatal hidronefroz olarak kabul edilmiştir. Gebelik haftası bilinmeyen olgularda ise herhangi bir prenatal US'de pelvis ön-arka çapları 7 mm ve üzeri olanlar antenatal HN olarak kabul edilmiştir. Postnatal ilk 4-6 hafta içerisinde kontrol üriner sistem ultrasonografisi olan ve pelvis ön-arka çapı 7 mm ve üzeri olan hastalar çalışmaya dahil edilmiştir. Etkilenmiş her bir böbrek bir ünite olarak adlandırıldı ve sonuçta toplam 333 böbrek ünitesi izlenmiştir. Hastalar US, miksiyosistoüreterografi (MSUG) ve gerekli görüldüğünde diğer görüntüleme yöntemleri ile izlenmişlerdir. Hastaların 196'sı (%79) erkek, 54'ü (%21) kız olup erkek/kız oranı 3.6 olarak bulundu. Tüm hastalar yenidoğan döneminden itibaren izlenmiş olup ortalama izlem süresi 26.38±4.62 ay (en az 3, en fazla 36 ay) olarak saptandı. İki yüz elli olgunun postnatal dönemde 144'ü (%57.6) normal olarak değerlendirilirken, 106'sında (%42.4) ise ürolojik bir patoloji saptandı. Normal saptanan 144 olgunun 126'sı (%50.4) geçici pelviektazi, 18'i (%7.2) ise ekstrarenal pelvis olarak değerlendirildi. Ürolojik patoloji tespit edilen olguların 67'si (%26.8) üreteropelvik darlık (UPD), 29'u (%11.6) vezikoüreteral reflü (VUR), 5'i (%2) üreterovezikal darlık (UVD), 3'ü posterior üretral valv (PUV) (%1.2), 1'i polikistik böbrek hastalığı (PBH) (%0.4), 1'inde ise multikistik displastik böbrek (MDB) (%0.4) saptandı. Çalışmamızda VUR tespit edilen olguların 7'sine subüreterik enjeksiyon ve 3'üne üreteroneosistostomi uygulanmıştır. Geri kalan 19 olgu ise izlemde kendiliğinden normale dönmüştür. Obstrüktif hastalık saptanan 75 olgunun 23'ü (%30.6) opere edilmiş, 20'si (%26.7) aynı tanı ile izleme devam edilmiş ve 32 (%42.7) hasta izlemde normle dönmüştür. OÜ nedeniyle opere edilenlerden 19 (%82.6) olguya piyeloplasti, 3 (%13.1) olguya PUV rezeksiyonu ve 1 (%4.3) olguya UVD cerrahisi uygulanmıştır. Sonuç olarak antenatal hidronefroz tanısı alan bir olguda hastalığın gidişi daha çok alta yatan patoloji ile ilişkilidir. Günümüzde kolaylıkla uygulanabilen antenatal ultrasonografinin tüm gebelere uygulanması üriner sistem patolojilerinin çok erken dönemde saptanmasında önemlidir. Üriner sisteminde dilatasyon saptanan bebeklerin postanatal yaşamlarının birinci haftasından itibaren seri US ve diğer radyolojik görüntüleme yöntemleri ile değerlendirilmesi üriner sisteme ait mevcut patolojinin erken dönemde tanınmasını sağlayacaktır. Ayrıca AH tanılı bebeklerden OÜ tanısı alanlar US ile kolaylıkla anlaşılsa da VUR için bunu söylemenin oldukça zor olduğunu düşünmekteyiz. Bundan dolayı AH'lu olguların postnatal İYE takibiyle VUR'un erken dönemde tanınmasında ve gereksiz radyasyon içeren tetkiklerin azaltılmasında önemi olduğunu düşünmekteyiz.

There have been dramatic changes in diagnosing the hydronephrosis cases by the widespread use of ultrasonography (US) in antenatal period. The course of the disease at the patients with antenatal hydronephrosis (AH) is much more correlated with underlying diagnosis. Determining the hydronephrosis (HN) cases requiring emergent surgical intervention is our first priority. Another important point is to differentiate the HN cases required long term follow- up or needed surgical intervention in elective cases from the temporary HN cases required minimum invasive monitoring and attempt. In this study we aimed to define the importance of early diagnosis of urinary tract malformation treatment in patients stated sonographically pelvicalyceal dilatation in antenatal period and the importance of antenatal ultrasonographic assessment in detecting urologic malformation and redetermening the diagnosis and treatment protocol used in patient follow-up. This study comprises a total of 250 patients admitted to the hospital with AH diagnosis (followed up and treated) between 2012 and 2015. The patients having the fetal kidney anterior posterior diameters in the second trimester of pregnancy is 4 mm and above, in the third trimester is 7 mm and above have been admitted as antenatal hydronephrosis with antenatal US. If pregnancy week is unkown, the cases with pelvis anterior posterior diameter 7 mm in any prenatal US are received as antenatal HN. After birth first 4 -6 weeks patients, applied urinary ultrasonography for control, with pelvis anterior posterior diameter 7 mm and above are included to the study. Each affected kidney is named as a unit and totally 333 kidney units have been observed. The patients followed by US, voidingcystoureterography (VCUG) and other radiological methods when necessary. One hundred ninety six (79%) of patients were male and 54 (21%) were female. The male/female ratio is 3.6. All patients have been followed from the newborn period and mean follow up time is 26.38±4.62 months (at min. 3, max. 36 months). From the 250 cases, 144(57.6%) cases evaluated as normal and 106 (42.4%) cases diagnosed with a urological pathology in postnatal period. From the 144 patients evaluated as normal at postnatal period, 126 cases evaluated as (50.4%) temporary pelvicalycealectasis and 18 cases (7.2%) as extrarenal pelvis. From the 106 patients diagnosed with a urological pathology, 67 (26.8%) cases diagnosed with ureteropelvic junction (UPJ) obstruction, 29 (11.6%) cases with vesicoureteral reflux (VUR), 5 (2%) cases with ureterovesical junction (UVJ) obstruction, 3 (1.2%) cases with posterior urethral valve (PUV), 1 (0.4%) cases with polycystic kidney disease (PKD), and 1 (0.4 %) cases with multicystic dysplastic kidney (MDK). The subureteric injection is applied to the 7 cases and ureteroneocystostomy operation is applied to 3 patients with the VUR diagnosis. The rest 19 cases are spontaneously recovered and became normal with the folow-up. From the 75 cases with the diagnosis of obstructive pathology, 23 (30.6%) cases operated, 20 (26.7%) cases followed up with the same diagnosis and 32 (42.7%) cases became normal at the follow up. From the operated patients due to obstructive pathology, pyeloplasty is applied to 19 (82.6%) cases, PUV resection is applied to 3 (13.1%) cases and UVJ obstruction surgery is applied to 1 (4.3%) case. In conclusion, the course of the disease at the cases with the diagnosis of antenatal hydronephrosis is correlated with underlying pathology. The application of ultrasonography, which is easily applicable nowadays, to all pregnants is important for the early diagnosis of urinary system pathologies. The evaluation of the infants with urinary system dilatation with the serial ultrasonography and other radiologic evaluation methods beginning from the postnatal first week will provide early diagnosis of urinary system pathologies. Also the babies diagnosed as obstructive pathology with antenatal hydronephrosis are easily understood with ultrasonography but it is difficult to say for the diagnosis of VUR. Therefore we think that the postnatal urinary system infection follow up of AH cases is important at the early diagnosis of VUR and decrease of unnecessary radiation containing radiologic examinations.