Esrar kullanım bozukluğu tanısı alan hastalarda psikiyatrik değerlendirme ve nörokognitif fonksiyonların incelenmesi

Abstract

Amaç: Çalışmamız, esrar kullanımının depresyon, anksiyete, dürtüsellik, aleksitimi, dikkat eksikliği-hiperaktivite belirtileri ile ilişkisi ve nörokognitif fonksiyonlar üzerine olan etkilerinin incelenmesini amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada, DSM-5'e göre esrar kullanım bozukluğu tanısı alan 47 hasta ve 47 sağlıklı katılımcı değerlendirmeye alındı. Çalışmamıza; klinik ruhsal muayenede "Esrar kullanım bozukluğu" tanısı almış olmak, 18-65 yaş arası olmak, kendisinin yazılı ve sözlü onamının olması, gerçeği değerlendirmesini bozacak düzeyde psikotik bulgularının olmaması, zekâ geriliği olmaması, okuma yazması olması, son 10 gün içinde esrar ve sentetik esrar dâhil olmak üzere herhangi bir madde kullanımı olmaması kriterlerini karşılayan hastalar kabul edildi. Klinik olarak yoksunluk semptomu tarifleyen veya saptanan katılımcı olmadı. Katılımcılara, Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HAM-A), Erişkin Dikkat Eksikliği Klinik Değerlendirme Ölçeği (DEHÖ-E), Erişkin Dikkat Eksikliği Öz-Bildirim Ölçeği (ASRS), Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20), Barratt Dürtüsellik Ölçeği-11 (BDÖ-11), Wechsler Memory Scale (WMS-R), İz Sürme Testi (İST) ve Stroop Testleri uygulanmıştır. Sonuçlar SPSS 17.0 programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Esrar kullanımı olan hasta grubunda HAM-D, HAM-A toplam ve alt ölçekleri, DEHÖ-E ve ASRS toplam ve alt ölçekleri, TAÖ-20 (TAÖ toplam, TAÖ-DTZ, TAÖ-DİZ), BDÖ-11 toplam ve alt ölçeklerinin ortalama puanları kontrol grubundan anlamlı olarak daha yüksekti (p<0.05). WMS-R testinin; WMS-V, WMS-III günleri geriye sayma süresi ve WMS-I dışındaki alt bölümlerinin esrar kullanımı olan hastalarda kontrol grubuna göre anlamlı derecede bozulma olduğu saptandı (p<0.05). Stroop testinin; Stroop 4 spontan düzeltme sayısı ve Stroop 3 alt bölümleri dışındaki diğer bölümlerde esrar kullanımı olan hastalar anlamlı derecede daha kötü performans gösterdiler. Aynı şekilde, İz Sürme testinin tüm aşamalarında esrar kullanımı olan hasta grubunun kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde daha kötü performansa sahip olduklarını görüldü. Esrar kullanımı olan hasta grubunda ASRS-A puan türüne göre olası DEHB tanısı alanların Stroop 4, Stroop süre farkı ve İST-A testlerinde anlamı düzeyde daha kötü performans gösterdikleri görüldü (p<0.05). Ayrıca, beklenenin aksine esrar-sentetik esrar kullanımı olan hastaların sadece esrar kullanımı olan hastalara göre Stroop ve İz Sürme testlerinin tüm aşamalarında daha iyi performans değerlerine sahip olmakla birlikte, bu farklılık anlamlı düzeyde değildi. Tartışma ve Sonuç: Biz çalışmamızda; esrar kullanımının artmış depresyon, anksiyete belirti düzeyleri, yüksek aleksitimik, dürtüsellik ve dikkat eksikliği-hiperaktivite belirti düzeyleri ve nörokognitif işlevlerdeki bozulma derecesi ile anlamlı olarak ilişki içerisinde olduğunu saptadık. Psikiyatrik durumlara eşlik eden esrar kullanımı daha ağır psikopatoloji düzeyi, daha kötü işlevsellik ve prognoz, ayrıca daha fazla uyumsal olmayan davranış örüntüsü ile ilişkilendirilmiştir. Yapılan etyolojik çalışmalarda, belirli bazı etkenlerin ( davranışsal, çevresel, nörobiyolojik etkenler gibi) esrar kullanımı ve eşlik eden psikiyatrik durumlar arasındaki ilişkiyi açıklamada iki yönlü bir seyir izlediği gözlemlenmiş olmakla birlikte kesin olarak bir ayrım henüz belirlenememiştir. Literatürde, çalışmamızdaki bulgularımız ile benzer bulguların elde edildiği birçok başka çalışmanın bulunması ile birlikte, yapılan bazı çalışmalarda esrar kullanımının herhangi bir psikiyatrik durum ile ilişki içerinde olmadığına dair veriler de elde edilmiştir. Biz esrar kullanımı ile eşlik eden psikiyatrik durumların başlangıç, gelişim ve sonuç aşamaları arasında önemli ilişkilerin var olduğunu düşünmekteyiz. Sonuç olarak; esrar kullanımı ile eşlik eden psikiyatrik durumlar arasında ki ilişkinin aydınlatılabilmesi için güncel veriler ışığında daha kapsamlı araştırma yöntemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Esrar, depresyon, anksiyete, aleksitimi, dürtüsellik, dikkat eksikliği, nörokognitif fonksiyonlar.

Objective: Our study aims to investigate the role of cannabis use in depression, anxiety, impulsivity, alexithymia, attention deficit hyperactivity symptoms, and the effects of cannabis use on neurocognitive functions. Materials and Methods: In the study, 47 patients who were diagnosed with cannabis use disorder according to DSM-5 and 47 healthy participants were evaluated. Patients who meet the criteria for; having a 'cannabis use disorder' in clinical psychiatric examination, beeing between the ages of 18-65, having written and verbal acknowledgment of him or herself, lack of any psychotic symptoms to disrupt the evaluation of truth, lack of mental retardation and not using cannabis, synthetic cannabinoids or any other substances in last 10 days were included in the our study. There were no participants describing clinical withdrawal symptoms, and withdrawal symptoms were not detected in any of them. Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), the Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A), the Adults Attention Deficit Clinical Assessment Scale, the Adolescent Attention Deficit Self-Report Scale (ASRS), the Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), the Barratt Impulsivity Scale-11 (BIS-11), Wechsler Memory Scale (WMS-R), Trail Making Test (TMT) and Stroop Tests were applied to the participants and the results were evaluated by using SPSS 17.0 programme. Findings: The mean scores of HAM-D, HAM-A total and subscales, AT DE and ASRS total and subscales, TAS-20 (TAS total, TAS-IDE, TAS-COM), BDI-11 total and subscales were significantly higher than the control group (p <0.05). For the WMS-R test; a significant impairment was observed in patients with cannabis use compared to the control group, except in the WMS-V, WMS-III and WMS-I subsections (p <0.05). For the Stroop test, except the Stroop 4 spontaneous correction number and Stroop 3 subdivisions, patients with cannabis use performed worse at a significant level. Likewise, the group of patients with cannabis use showed significantly worse performance than the control group, at all stages of the Trail Making Test (TMT). Patients with the diagnose of potential ADHD according to the ASRS-A score, the cannabis using group showed significantly worse performance in the Stroop 4, Stroop time difference and TMT-A tests (p <0.05). Moreover, contrary to the expectations, cannabis-synthetic cannabinoids users showed better performance values at all stages of Stroop and Trail Making Test compared to the patients who use cannabis but not synthetic cannabinoids. Discussion and Results: In our study; we found that cannabis use was significantly correlated with increased depression, anxiety symptom levels, high alexithymia, impulsivity and attention deficit hyperactivity symptom levels, and degree of impairment in neurocognitive functions. Cannabis use accompanying psychiatric conditions has been associated with a more severe psychopathology level, worse functionality and prognosis, as well as more non-conformal behavior patterns. In the etiological studies performed, it has been observed that some certain factors (such as behavioral, environmental, neurobiological factors) follow a bidirectional course that explaining the relationship between cannabis use and accompanying psychiatric conditions, but a definite distinction has not been determined yet. In the literature, in addition to the findings of many other studies which similar findings were obtained with our findings in our study, some studies have also shown that cannabis use is not related to any psychiatric condition. We think that there is a significant relationship between cannabis use and initiation, development and outcome stages of comorbid psychiatric conditions. As a result, more comprehensive research methods are needed in order to clarify the relationship between cannabis use and accompanying psychiatric conditions. Key words: Cannabis, depression, anxiety, alexithymia, impulsivity, attention deficit, neurocognitive functions.