ÖZET Sinus paranasales ve cellulae mastoideaelarda şekil ve büyüklük açısından birçok farklılıklar görülebilir. Bu iki bölgenin ortak özelliği havalı oluşumlar olmalarıdır. BT'nin tamda kullanılmasından sonra bu konuda çalışmalar yapılmış olmasına karşın, yapılan çalışmalarda genellikle yaş grupları oluşturulmamış ve sinus paranasales ve cellulae mastoideae hacimleri birbirleri ile geniş şekilde karşılaştırılmamıştır. Bu nedenle BT kullanarak elde ettiğimiz verilerden yaş ve cinsiyete göre gelişme seyirlerini, sağ-sol taraf arasındaki ilişkileri, mastoid havalanma ile ilgili sınıflandırma yapmayı planladık. BT tetkiki için Radyoloji Anabilim Dalma başvuran, herhangi bir patolojisi (geçirilmiş enfeksiyon, ameliyat veya travma) olmayan toplam 91 olgu (47 erkek, 44 kadın) seçildi. Her olguya hem sinus paranasales hem de os temporale aksiyel BT tetkiki yapıldı. Elde edilen her kesitte ilgili bölgelerin (sinus maxillaris, sinus frontalis, sinus sphenoidalis ve cellulae mastoideae) hacimleri ayrı ayrı hesaplandı ve istatistiksel analiz yapıldı. Yapılan analizler sonucunda sinus paranasales ve cellulae mastoideae hacimlerinin yaşla birlikte düzenli olarak arttığı, bunun yanında kadınların erkeklerden daha düşük hacim ortalamalarına sahip olduğu görüldü. Sağ-sol yapılar ve ayrı taraftaki cellulae mastoideae ile sinus paranasales hacim ortalamaları yönünden baktığımızda pozitif yönde bir ilişki olduğu tespit edildi. Elde edilen hacim ortalamaları kaynaklarla karşılaştırıldığında verilerin birbirlerine yalan oldukları görüldü. Olgular incelendiğinde pnömatize mastoidin %97,80 ve apnömatik mastoidin %2,19 oranında, sinus frontalis agenezisinin % 11,76, sinus sphenoidalis agenezisinin %2,19 oranında olduğu tespit edildi. 49
A lot of variations may be noticed in shape and size in both paranasale sinuses and mastoid air cells. The main characteristics of these structures is pneumatic. CT in diagnosis, although many studies were done, by using in these studies age groups were not usually established and the volumes of paranasale sinuses and mastoid air cells were not compared in detail. Therefore in this study, it was planned the classification of mastoid pneumatization, the relationship between right and left sides and the comparison of development progresses according to the age and sex with the results of the CT scans. Of all patients applied to radiology department, 91 cases without any paranasale sinuses and mastoid air cells pathology (like inflammation, operation or trauma) were selected for evaluation. Axial CT scans obtained from both paranasale sinuses and temporal bones of all cases. In all scans, the volumes of each area (maxillary sinus, frontal sinus, sphenoid sinus and mastoid air cell) were calculated and analysed statistically. At the results, it was noticed that the volumes of paranasale sinuses and mastoid air cells increased with the age and women had lower mean volume. When we correlated right-left and ipsilateral structures (paranasale sinuses and mastoid air cells), it was determined that there was a positive correlation between them. The mean volumes were similar to the results on the literature. The percentage of pneumatic mastoid was 97,80%, apneumatic mastoid was 2,19%, agenesis of frontal sinus wsa 1 1,76%, and agenesis of sphenoid sinus was 2,19% 50
