Bitlis il merkezinde yaşayan 65 yaş ve üstü bireylerde yaşam kalitesi, depresyon sıklığı, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlık ve ilişkili faktörler

Abstract

Amaç: Yaşlılıkta sağlıklı ve kaliteli yaşam önemlidir. Günlük yaşam aktivitelerinde bağımlılık ve depresyon yaşlı bireylerde yaşam kalitesini etkilemektedir. Bu çalışmada; 65 yaş ve üstü bireylerin yaşam kalitesi, depresyon sıklığı, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlık ve ilişkili faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: Kesitsel tipte olan bu araştırmanın evrenini Bitlis il merkezinde yaşayan 65 yaş ve üstü 354 birey oluşturmaktadır. Araştırmada sosyo-demografik soruların yanı sıra; Yaşlılar İçin Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Modülü (WHOQOL-OLD), Katz Günlük Yaşam Aktivitelerinde Bağımsızlık İndeksi ve Yesavage Geriatrik Depresyon Skalası kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde Ki-kare, Fisher exact, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis varyans analizi kullanılmıştır. Post hoc test olarak Bonferroni düzeltmeli Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma grubunun %40.4'ü erkek, %59.6'sı kadındır. Yaşam kalitesi toplam puanlarına göre; eğitim düzeyi, aylık gelir, beslenme düzeni, sağlığını değerlendirme, ağrı durumu, fizik aktivite durumu, boş vakit değerlendirme, cep telefonu kullanımı, bağımsızlık ve depresyon durumu yaşlılarda yaşam kalitesini etkilemektedir (p<0.05). Yaşlıların %27.7'si günlük yaşam aktivitelerinde bağımlı, %72.3'ü bağımsızdır. Yaşlıların % 55.1'i kesin depresyon düzeyindedir. Sonuç: Yaşlılarda bağımsızlık ve depresyon önemli sorunlardandır ve yaşam kalitesi ile ilişkilidir. Bu sorunların önlenmesinde güçlü halk sağlığı politikaları ve müdahalelerine ihtiyaç vardır. Anahtar Kelimeler: Yaşam kalitesi, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlık, depresyon, yaşlı.

Purpose: In old age, a healthy and quality life is important. Dependence in daily life activities and depression affect the quality of life in elderly individuals. The aim of this study is examining quality of life, depression incidence, independence in activities of daily living, and relevant factors in individuals over 65 year elderly persons. Material and Method: The cross-sectional research universe is 354 people aged 65 and over who live in the city center of Bitlis. The study was conducted using socio-demographic questions, as well as World Health Organization Quality of Life Module for the Old (WHOQOL-OLD), Katz Index of Independence in Activities of Daily Living, and Yesavage Geriatric Depression Scale. Chi-square, Fisher's exact, Mann Whitney U test, and Kruskal Wallis analysis of variance were used in statistical analyses. Bonferroni corrected Mann Whitney U test was used as post hoc test. Results: The research group consist; 40.4% of male and 59.6% of female. According to the quality of life total score; educational background, monthly income, diet, health assessment, pain condition, physical activity, leisure time, usage of mobile phone, independence, and depression affect quality of life in the elderly persons (p<0.05). While 27.7% of the elderly are dependent on daily life activities, 72.3% are independent. 55.1% of the elderly persons are definitely at the level of depression. Conclusion: Independence and depression are among the major problems in the elderly person and this is related to their quality of life. Strong public health policies and interventions are needed to prevent these problems. Keywords: Quality of life, independence in activities of daily living, depression, elderly.