Günümüzde sadece Türkiye’de değil, dünyanın belirli ülkelerinde
de kendisini hissettiren önemli sorun alanlarından birisi de Aleviliktir.
Konunun iyice anlaşılabilmesi için doğru kaynaklara inilmesi ve bunların
nesnel olarak analiz edilmesi gerekmektedir. Konumuz, bu yazıda iki
bölüm halinde ele alınmıştır. Birinci bölümde konunun anayasal açıdan
gerçek boyutu ve geçirdiği süreç analiz edilmeye çalışılmış, ilgili
kavramlar ve çeşitleri belirtildikten sonra, konunun köşe taşı olan Hz.
Ali’nin Devlet Başkanı (Halife) olması nedeniyle dönemin seçim sistemi
irdelenmiş, ardından Şii, Harici ve Sünni mezhepleri analiz edilmiştir. Bu
üç mezhebin, seçim sistemi konusundaki görüşleri konumuz açısından son
derece önem arzetmektedir. İran, Irak ve Azerbaycan’da daha kalabalık
olan Caferilik ve Yemen’de daha yoğun olarak yaşayan Zeydilik grupları
ile Mısır’da bir devlet kurmuş bulunan Fatımiler konumuz bağlamında
analiz edilmiş, bu mezheplerin sünnilikten farklı yönleri saptanmaya
çalışılmıştır. Birinci bölümde, tarihsel dönemler itibariyle de konu
aydınlatılmaya çalışılmış, Emeviler ve Abbasiler döneminde Şiiliğin
yapısı karşılaştırmalı olarak saptanmaya çalışılmış, Osmanlılar dönemi ve
Anadolu Aleviliği ile konu noktalanmıştır. İkinci bölümde yeni anayasa
taslaklarında ve çalışmalarında Alevilik ve Diyanet İşleri Başkanlığı
konusundaki görüşler incelenmiştir. Alevilik konusunda yeni anayasada
nelerin yapılabileceği tartışılmaya değer bir konudur.
Alevism is one of the major problems not only in Turkey but the
certain districts of the world. In order to understand the subject
thoroughly, should be analyzed objectively and tracking back to the
proper sources. In this article, the actual size of the constitutional aspects
of the subject and his process were analyzed. The electoral system of the
period examined which is the cornerstone of the subject The Caliph Ali on
the grounds that after specifying the concepts and types of Alevism. The
sects of Islam Shia, Sunnis and Kharijites are analyzed after examination
of the electoral system. The electoral system in terms of views on the
topic these three sects are utmost importance. Caferilik is more numerous
in the Iran, Iraq and Azerbaijan and Zeydiis are more intense group in
Yemen and the Fatımis established a government in Egypt has been
analyzed to determine the different aspects of these from Sunni sect.
Subject of historical periods was tried to clarify, to establish to the
structure of the Shia in the period of Umayyads and the Abbasids, and
analised of the Ottoman period and tried to reach a conclusion after the
analise of the Anatolian Alevism.
