Abstract:
Kükürt dioksit (SO2) gıdaların korunmasında yaygın olarak kullanılan ve pek çok zararlı etkisiyle endüstriyel ve çevresel kirliliğe neden olan bir maddedir. Malatya ilinde kayısı kükürtlemesinde çalışan işçiler işlem sırasında yüksek konsantrasyonda SO2 gazına maruz kalmaktadır. Çalışmamız kayısı kükürtleme sırasında ortaya çıkan SO2 gazının sağlıklı işçilerin solunum sistemine etkisini araştırmak amacıyla düzenlenmiştir. Yaşlan 15-69 (31,29±14,66) arasında değişen 69 erkek kayısı işçisi çalışmaya alındı. İşçilerin maruz kaldıkları havadaki SO2 konsantrasyonu ölçüldü. Tüm işçilerin SO2 gazı mamziyetinden önce ve sonra semptomları değerlendirildi, akciğer muayeneleri ve solunum fonksiyon testleri yapıldı. İşçilerin kısa süreli maruz kaldıkları SO2 gazı konsantrasyonu 106,6 - 721.0 ppm (342,0+195,3) arasında değişiyordu. Gözde yanma ve batma, nefes darlığı, öksürük, burun akıntısı, burunda kaşıntı ve boğazda gıcık hissi S O2 maruziyeti sırasında arttı (p<0.001). Semptomların çoğu 1 saat sonunda kendiliğinden geçti veya şiddeti azaldı. SO2 maruziyeti öncesi ve sonrası akciğer muayene bulgularında anlamlı bir fark yoktu. FVC, FEVı , FEVı/FVC, PEF, FEF25-75, Vmax25, VmaX50, Vmax75 değerlerinde S02 maruziyetinden sonra belirgin azalma görüldü. Ortalama azalma miktarı sırasıyla; 0.16 L, 0.39 L, % 5.22, 1.39 L, 0.82 L/sn, 1 .,03 L/sn, 0.75 L/sn ve 0,45 L/sn olarak bulundu. P değeri FVC için <0,05, diğer parametreler için ise < 0,001 olarak bulundu. FEVı , FEVı/FVC, ve FEF25-75’de olan azalma FVC’deki azalmadan daha fazlaydı. Buda SCVnin bronkokonstriksiyon etkisinin ön planda olduğunu düşündürdü.Sonuç olarak, kayısı kükürtlemesinde çalışan işçilerde işlem sırasında, kısa sürede ve yüksek konsantrasyonda SO2 maruziyetinin akut olarak mukozalarda irritasyona yol açtığı ve özellikle obstrüktif tipte olmak üzere solunum fonksiyonlarında bozulmaya neden olduğu gösterilmiştir.
