Çocukluk çağı malnütrisyonu ve malignitelerinde Demodex folliculorum ve Demodex brevis görülme sıklığı

Abstract

Çocukluk Çağı Malnütrisyonu ve Malignitelerinde Demodex folliculorum ve Demodex brevis Görülme Sıklığı Giriş ve amaç: Demodikozis kıl folikülü akarı olarak bilinen D. follikülorum ve D. brevis'in neden olduğu bir parazit hastalığıdır. İnsandan insana yakın temasla bulaşırlar. Demodeks tüm dünyada yaygındır ve sıklığı yaşla artmaktadır. Demodex spp kaşıntı, kızarıklık, eritem, dermatit ve akne, blefarit saçlarda dökülme, favus vb. klinik bulgulara neden olur. Çocuklarda demodeks ile ilgli çalışmalar az olmasına karşın immün yetersizliği olan çocukların rozasea lezyonlarında ve lösemili çocuklarda D. follikulorum bildilmiştir. Literatürde immün yetmezliğin nedenlerinden biri olan protein enerji malnütrisyonunda Demodex spp varlığını araştıran bir çalışmaya yoktur. Biz bu çalışmamızda gün geçtikçe önemi artan ve immün yetersizlik durumlarında potansiyel bir risk olabileceği vurgulanan D. folliculorum ve D. brevis'in protein enerji malnütrisyon tanısı almış çocuklar ve çocukluk çağı malignitelerinde görülme sıklığını, klinik bulgu oluşturup oluşturmadığını ve demodeks varlığına katkıda bulunan demografik ve klinik özellikleri saptamayı amaçladık. Gereç ve yöntem: Hasta gruplarını İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı poliklinik ve servislerinde Nisan 2009- Ağustos 2010 tarihleri arasında takip edilen yaşları 10 - 201 ay arasında değişen protein enerji malnütrisyon tanısı almış 100 çocuk hasta ile 25 - 207 ay arası çocukluk çağı malignitesi tanısı almış 31 hasta oluşturdu. Kontrol grubunu ise immün süpresif durumu, 71kronik hastalığı ve malnütrisyonu olmayan 25-201 ay arasında 63 çocuk oluşturdu. Tüm olguların hikâye, fizik muayene, antropometrik ölçümleri, rutin laboratuvar ve hematolojik bulguları kaydedildi. Standart yüzeysel deri biyopsisi (SYDB) yöntemiyle yanak, burun alın ve çene bölgesinden Demodex spp bakıldı. Bulgular: Kontrol grubunda bir hastada(%1,6), malnütrisyon grubunda 25 (%25) ve malignite grubunda 10 (%32,3) hastada demodeks saptandı. Malnütrisyon grubunda 18 hastada (%18) yanak, üç hastada (%3) alın, dört hastada (%4) burun, malignite grubunda yedi hastada (%22,6) yanak, iki hastada (%6,5) burun ve bir hastada (%3,2) alında demodeks saptandı. Malnütrisyon grubunda demodeks olgularının 11'inde(%11) tek bölgede, 14'ünde (%14) birden fazla bölgede, malignite grubunda ise yedisinde (%22,6) bir bölgede, 3'ünde (%9,7) birden fazla bölgede saptandı. Her üç grup demodeks pozitifliği (p=0,001), görülen bölge (p=0,001) ve görülen bölge sayısı (p=0,001) olarak karşılaştırıldığında istatistiksel fark bulundu. Kontrol grubunda bir olguda (%1,6), malnütrisyon grubunda 19 olguda (%19) ve malignite grubunda sekiz olguda (%25,8) D. follculorum saptanırken, malnütrisyon grubunda altı olguda (%6) ve malignite grubunda ise iki olguda (%6,5) D. folikülorum ve brevis birlikte saptandı. Tüm olgular demodeks görülme riski açısından multilojistik binary yöntemi ile değerlendirildi. Malnütrisyon varlığının (p=0,006) demodeks pozitifliğini 17,37 kat, malignite varlığının (=0,002) demodeks riskini 27,29 kat artırdığı, sosyoekonomik düzey düşüklüğünün (p=0,037) demodeks riskini 2,30 kat artırdığı saptandı. Sonuç: Çocuklarda erişkinlere göre daha az sıklıkla görülen demodeks enfestasyonu, çocukluk çağı malnütrisyonu ve malignitelerinde hastaların 1/4'ü ile 1/3'ünde görülen fırsatçı bir durumdur. Belirgin bir dermatolojik bulgu vermemekle birlikte, cilt bulgularının ön planda olduğu kwashiorkorlu hastalarda yapılacak çalışmaların patogenezin anlaşılmasında faydalı olabileceği düşünüldü.