İdiyopatik intrakranial hipertansiyonlu hastalarda faz kontrast sine mrg ile akuaduktal bos akım dinamiğinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada idiopatik intrakraniyal hipertansiyon hastalarında faz kontrast sine MRG yöntemiyle akuadukt düzeyinde BOS akım dinamiği parametrelerinde kontrol grubuna göre fark olup olmadığını, bu hastalarda kullanılan ilaç tedavisinin FKS MRG bulgularında değişikliğe yol açıp açmadığını araştırmayı amaçladık. GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalışmaya Haziran 2009 ile Aralık 2012 tarihleri arasında İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Nöroloji kliniğinde modifiye Dandy kriterleri esas alınarak idiopatik intrakraniyal hipertansiyon tanısı almış tedavi altındaki 10 kronik hasta, tedavi almayan 10 akut hasta ve çevremizdeki sağlıklı gönüllülerden seçtiğimiz 10 kişiden oluşan kontrol grubunu kapsamaktadır.BOS akımının kantitatif olarak değerlendirilmesi faz kontrast MR anjiografi tekniği ile akuaduktus düzeyinden aksiyal planda elde olunan görüntüler üzerinden yapılmıştır. Üç grup arasında akuduktustan geçen akımın pik hız (cm/sn), ortalama hız (cm/sn), ileri akım volümü (ml), geri akım volümü (ml), net ileri akım volümü (ml), debi (ml/dk) değerleri ve akuaduktus alanları karşılaştırılmıştır. BULGULAR: Kontrol grubunda ortalama akuaduktus alanı 2,87±1,01 mm² (1,60-5,30 mm²), ortalama pik hız 4,20±1,40 cm/sn (2,91-7,74 cm/sn), ortalama hız ortalaması 0,37±0,18 cm/sn (0,05-0,80 cm/sn), ortalama ileri akım volüm 0,020±0,009 ml (0,01?0,05 ml), ortalama geri akım volümü 0,012±0,007 ml (0,00?0,0 ml), ortalama net ileri akım volümü 0,007±0,003 ml (0,000-0,020 ml) ortalama ml/dk debi 0,64±0,40 (0,06?1,698 ml/dk) bulunmuştur (Tablo 5). Tedavi almamış hasta grubunda ortalama akuaduktus alanı 2,76±1,08 mm² (1,60-4,80 mm²), ortalama pik hız 3,58±2,15 cm/sn (1,93-9,08 cm/sn), ortalama hız ortalaması 0,52±0,35 cm/sn (0,09?1,39 cm/sn), ortalama ileri akım volümü 0,019±0,018 ml (0,00?0,07 ml), ortalama geri akım volümü 0,009±0,007 ml (0,00?0,03 ml), ortalama net ileri akım volümü 0,010±0,012 ml (0,00-0,04 ml) ortalama debi 1,03±1,15 ml/dk (0,12?4,02 ml/dk) bulunmuştur (Tablo 5). Tedavi altındaki hasta grubunda ortalama akuaduktus alanı 3,35±1,17 mm² (1,80?5,50 mm²), ortalama pik hız 2,97±1,27 cm/sn (0,79-4,36 cm/sn), ortalama hız ortalaması 0,15±0,13 cm/sn (0,01?0,41 cm/sn), ortalama ileri akım volümü 0,014±0,008 ml (0,00?0,03 ml), ortalama geri akım volümü 0,011±0,006 ml (0,00?0,02 ml), ortalama net ileri akım volümü 0,03±0,05 ml (0,00-0,01 ml) ve ortalama debi 0,26±0,39 ml/dk (0,36?0,84 ml/dk) bulunmuştur (Tablo 5). SONUÇ: Çalışmaya alınan İİH?lı tüm hasta grubu ile kontrol grubu arasında pik hız değeri açısından fark vardı ve pik hız hastalarda azalmıştı. Çalışmamızda İİH hastalarını henüz tanı konulan tedavi almamış ve uzun süredir tedavi alan semptomları düzelmiş olarak 2 gruba ayırarak FKS MR parametreleri açısından karşılaştırdık. Bu karşılaştırmada İİH grupları ve kontroller arasında ortalama hız ve debi açısından fark olduğunu saptadık. Bu farkı yaratan uzun süredir tedavi alan semptomları düzelmiş hasta grubu ortalama hız ve debi değerlerinin hem kontrol grubuna hem de henüz tanı konulan tedavi almamış gruba göre belirgin derecede düşmüş olmasıydı. İlginç olarak henüz tanı konulan tedavi almamış grubun ortalama hız ve debi değerlerinin kontrollere göre artmış olmasıydı. Fakat bu istatistiksel olarak anlamlı değildi. İİH?de ise olasılıkla venöz sistem sorunları nedeni ile venöz kanın kraniyum dışına aktarılışında azalma venöz kompliansı azaltacak bu da intrakraniyal basıncın artışı ile sonuçlanacaktır. Bunun FKS MR?daki karşılığı henüz tedavi almamış hastalardaki akuaduktal BOS geçiş hızında ve debisindeki artışı ortaya çıkartıyor olabilir. Tedavi altındaki hasta grubundaki akuaduktustan geçen akımın hız ve debi düşüklüğünün aldıkları medikal tedaviye bağlı BOS üretim azalması ile ilişkili olabileceğini düşünmekteyiz. Genel olarak bakıldığında pik hız, ortalama hız ve ortalama debi değerlerinin İİH grubunda erkelerde kadınlara göre daha yüksek olduğu görüldü. Kontrol grubunda böyle bir fark görülmüyordu. Bu farklılığında klinik pratikte erkeklerde hastalığın gidişatının daha agresif seyretmesi ile kendi gösterdiğini düşünmekteyiz Sıınırlı sayıda hastada yaptığımız bu çalışmanın daha fazla sayıda olguda çalışması ile özellikle karbonik anhidraz enzim inhibitörü olan asetazolamid ve benzeri ilaçları uzun süreli kullana hastaları da içerecek şeklide yapılmasının önemini göstermektedir.