Öz:Bu çalışmada COVID-19’un İtalya’da birbirine komşu olan bölgeler arasında yayılma durumu mekansalbağımlılık istatistiği Moran I ile araştırılmıştır. Bu amaçla, İtalyanın 20 bölgesine ait veriler kullanılarak tekdeğişkenli ve iki değişkenli Global ve Local Moran I istatistikleri hesaplanmıştır. Tek değişkenli Moran Iistatistiğinin sonucuna göre, bölgeler arasında sınır geçişleri yasaklanmadan önce COVID-19 bulaşıcıhastalığının komşular arasında yayıldığı sonucuna ulaşılmıştır. İki değişkenli Moran I istatistiği ile mekansalyayılmanın gecikmeli etkisi araştırılmıştır. Iki değişkenli Moran I istatistiğinin sonucuna göre ise ilk 14 gündekomşu bölgelerde ortaya çıkan toplam vaka sayısının ikinci 14 gündeki toplam vaka sayısının nedenlerinden biriolduğu söylenebilir. Bu bulgular neticesinde iller veya bölgeler arası geçişlerin daha erken durdurulması ileCOVID-19 gibi bulaşıcı hastalıkların çok hızlı yayılmasının engellenebileceği söylenebilir
Öz:In this study, the spreading status of COVID-19 infectious disease among neighboring regions was investigated with the spatial dependency statistic Moran I. For this purpose, using data from 20 regions of Italy, univariate and bivariate Global and Local Moran I statistics were calculated. According to the result of the univariate Moran I statistic, it was concluded that COVID-19 infectious disease spread among neighbors before border crossings between regions were banned. The lagged effect of spatial propagation was investigated with the bivariate Moran I statistic. According to the result of the bivariate Moran I statistic, it can be said that the total number of cases occurring in neighboring regions in the first 14 days is one of the reasons for the total number of cases in the second 14 days. As a result of these findings, it can be said that by stopping the transits between provinces or regions earlier, the rapid spread of infectious diseases such as COVID-19 can be prevented.
