In its most general sense, theology is expressed as conversations about God. The subject of theology is God and everything related to him. Theology, in this sense, is a rational effort centered on the God-human relationship. Theology is directly related to the world of perception of the people of the present age in the sense of rational justification of belief in God. One of the defining features of theology that resembles philosophy is that it necessarily contains its own conditions of possibility. This does not necessitate that it be an attitude that operates entirely outside of rational grounds. Implied thereby, of course, is that theology ought to exhibit at least some of the formal marks of any "science," including the methodical pursuit of its questions and the formulation of its answers in a precise conceptuality. Therefore, theology should both preserve the authenticity of the religion it defends and aim to provide satisfactory answers to the people of that time period in accordance with the level of culture in which it is valid. Every religion has to explain why the believer should believe the principles that should be believed, in accordance with the rational, sociocultural level of the person. In other words, theology is closely related to the culture, society and the rational levels of the individuals addressed by these two. Based on this view, this article tries to deal with the difference between the theological perception in modern times when the state of consciousness of modern humans was dominant and the theological perception of the periods that dominated the state of consciousness in post-modern contemporary periods. In theological terms, there are differences between these two periods in terms of theological tendencies. Because there is a difference in perception of the individual, culture, society, the world and things between these two periods. While there is a negative attitude that erodes the religious sphere dominated by rational theological approaches operating on the basis of reason in modern periods, the theological understanding of post-modern periods has a tendency against religion that is more contingent and opposed to all kinds of mental and political totalitarian attitudes that objectify the religious sphere. This study aims at revealing the similarities and differences of the theological perception of these two periods, which have different tendencies.
En genel anlamıyla teoloji, Tanrı hakkındaki konuşmalar olarak ifade edilir. Teolojinin konusu, Tanrı ve onunla ilgili olan her şeydir. Teoloji, bu anlamda, Tanrı-insan ilişkisi merkezli gelişen rasyonel bir gayrettir. Teoloji, Tanrı inancının rasyonel temellendirilmesi anlamında yaşanılan çağın insanının algı dünyasıyla doğrudan ilgilidir. Teolojinin felsefeyle benzeşen tanımlayıcı özelliklerinden birisi, onun zorunlu olarak kendi olasılık koşullarını bünyesinde barındırıyor oluşudur. Bu durum, onun, rasyonel zeminin dışında işleyen bir tutum olmasını gerektirmez. Elbette burada ima edilen şey, teolojinin sorularının metodik olarak aranması ve bu soruların cevaplarının kesin bir kavramsallık içinde formüle edilmesidir. Bununla birlikte teolojinin, bilimsel metodolojinin en azından biçimsel işaretlerini sergilemesi, yani bilimsel bir nitelik taşıması gerekir. Dolayısıyla teoloji, hem savunusunu yaptığı dinin otantikliğini korumalı hem de geçerli olduğu zaman dilimindeki kültür seviyesine uygun, o zaman diliminin insanına tatmin edici cevaplar sunma amacında olmalıdır. Her din, inananına, inanılması gereken esaslara niçin inanılması gerektiğini insanın rasyonel, sosyokültürel seviyesine uygun bir şekilde açıklamak zorundadır. Yani teolojinin, içinde yaşanılan kültür, toplum ve bu ikisinin hitap ettiği bireylerin rasyonel seviyeleriyle yakından ilgisi vardır. Bu makale, bu görüşten hareket ederek modern insanın bilinç durumunun hâkim olduğu modern dönemlerdeki teolojik algı ile modern sonrası çağdaş dönemlerin teolojik algısı arasındaki farkı ele almaya çalışır. Teolojik anlamda bu iki dönem arasında teolojik eğilimler açısından farklılıklar vardır. Çünkü bu iki dönem arasında birey, kültür, toplum, dünyayı ve eşyayı algılayış farkı vardır. Modern dönemlerde akıl temelli işleyen rasyonel teolojik yaklaşımların hâkim olduğu dini alanı aşındıran negatif bir tutum varken, modern sonrası dönemlerin teolojik anlayışı dine karşı daha olumsal, dini alanı nesneleştirici her tür akılsal ve politik totaliter tutumun karşısında yer alan bir eğilime sahiptir. Bu çalışma, farklı eğilimlere sahip bu iki dönemin teolojik algılarının benzerlik ve farklılıklarını ortaya koymayı amaçlamaktadır.
