This study presents a descriptive content analysis of the research trends of postgraduate theses conducted in the field of science education on biotechnological concepts in Turkey between 2000-2020. In line with the aim of the study, 65 postgraduate theses in total were examined by searching the database of the Council of Higher Education (CoHE) National Thesis Center. In this study using document analysis, one of the qualitative research designs, theses were analyzed according to years, universities, study subjects, concepts, methods, data collection tools, sampling, and sample size. The results showed that theses were predominantly master's theses, postgraduate theses conducted in the field of science education on biotechnological concepts were carried out in a total of 27 universities, and theses were mainly conducted at Gazi University, Inonu University, and Bolu Abant Izzet Baysal University. Regarding the subject distribution, it was seen that theses were mainly written on the attitudes, perceptions, and interests of middle school, high school, and university students and teachers concerning biotechnology and were teaching- and learning-oriented. Furthermore, it was concluded that quantitative approaches were mostly used in the examined theses, and experimental designs among quantitative research methods were preferred more than non- experimental designs. As data collection tools, mostly skill, attitude, perception, personality, etc. tests, achievement tests, Likert-type questionnaires, and semi-structured interviews were used, and it was observed that the most preferred sample group was university and high school students and the sample size was mostly between 101-300 and 31-100. Based on the study results, it can be suggested that researchers conduct more studies on biotechnology-related subjects using different samples and scales.
Bu çalışma, Türkiye’de 2000-2020 yılları arasında biyoteknoloji kavramına yönelik fen bilimleri eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimlerine yönelik, açıklayıcı içerik analizini sunmaktadır. Çalışma kapsamında Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veritabanı taranarak toplamda 65 lisansüstü tez incelenmiştir. Nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesinin kullanıldığı bu çalışmada tezler yıllara, üniversitelere, çalışma konularına, kullanılan kavramlara, yönteme, very toplama araçlarına, örnekleme ve örneklem büyüklüğüne göre analiz edilmiştir. Bulgulardan elde edilen sonuçlara göre tezlerin ağırlıklı olarak yüksek lisans tezi olduğu, biyoteknolojik kavramlarla ilişkili fen eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin toplam 27 üniversitede gerçekleştirildiği ve tezlerin ağırlıklı olarak Gazi Üniversitesi, İnönü Üniversitesi ve Bolu Abant İzzet Baysal Üniversite’nde yapıldığı görülmüştür. Konu dağılımına göre tezlerin ağırlıklı olarak, ortaokul, lise ve üniversite öğrencileri ile öğretmenlerin biyoteknolojiye yönelik tutum, algı ve ilgileri üzerine yapılarak öğretim ve öğrenme odaklı olduğu, görülmüştür. Ayrıca incelenen tezlerde çoğunlukla nicel yaklaşımların kullanıldığı, nicel araştırma yöntemlerinden deneysel desenlerin deneysel olmayan desenlere oranla daha çok tercihedildiği sonucuna ulaşılmıştır. Veri toplama araçları olarak çoğunlukla yetenek, tutum, algı, kişilik vb. testleri, başarı testleri, likert türü anketler ve yarıyapılandırılmış görüşmelerin kullanıldığı, en çok tercih edilen örneklem grubunun üniversite ve lise öğrencileri olduğu ve örneklem büyüklüğünün çoğunlukla 101-300 ve 31-100 aralığında olduğu görülmüştür. Çalışma sonuçlarından yola çıkarak araştırmacılara biyoteknoloji ile ilgili konularda farklı örneklemler ve ölçekler kullanarak daha çok çalışma yapmaları önerilebilir.
