SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN TÜRKİYE’DE CITTASLOW BELEDİYELERİ

Abstract

Bu çalışma, sürdürülebilir kent modelleri arayışında, yaklaşık son 25 yıla damgasını vuran Cittaslow Uluslararası Kentler Ağı’na, Türkiye’den üye olan 21 kente odaklanmaktadır. Binlerce yıllık kent tarihinde, kentlerin kültürel kimliklerini ve hafızalarını oluşturan mimarilerini, yerel yemeklerini, giyim kuşam ve kentleri diğerlerinden ayıran tüm öğelerini, konjonktörel tektipleşme arazından korumayı hedefleyen Cittaslow, dünya çapındaki başarısı ile dikkatleri üzerine çekmektedir. Kentlerin oluşumu ve gelişimi insanlığın modern çağda geldiği seviyenin belirleyicisi olduğundan dolayı kent tarihi ve kentin beledi hizmetleri konusuna yeterince yer verilmiştir. Kalabalıklaşmanın kent erdemlerini öldürdüğü bir dönemde, etrafındaki küçük kentleri yutan mega kentlerin silikleştirdiği küçük yerlerin, ulusal ve uluslararası sermayenin hegemonyasına kapılmasını engellemek; ütopik gibi görünse de küreselleşme karşıtı kent modelleri ile mümkündür. Küreselleşme neoliberal ekonomi politikalarıyla emperyal yayılımını sürdürürken buna direniş göstermek yine ekonomik anlamda ayakta kalabilme çabasını göstermeye bağlıdır. Yeşil doğası, temiz havası ve suyu, yaşatılan gelenekleri ve yerel lezzetleri ile Cittaslow’u ayakta tutmanın yolu olarak turizm öne çıkmaktadır. Bu anlamda Cittaslow kentlerinin sürdürülebilir varlığı turizme dayalı bir kent ekonomisini adeta dayatmaktadır. Ancak bu çalışma çevre korumacılığını kriterlerinin başında sayan Cittaslow’un 12 kriterden oluşan ve kimi pahalı yatırımlar gerektiren Çevre Politikaları başlığında ne denli başarılı olabildiğine odaklanmaktadır. Küçük kentlerin yukarıda izah edilmeye çalışılan yerel kültürü ile yaşar kılınması ana amaç olarak ortada iken, Türkiye’deki Cittaslow kentleri turizmin ve kalabalıklaşmanın yozlaştırıcı etkilerinden kentsel çevreyi korumak için yeterli çabayı göstermek durumundadır. Sürdürülebilir çevre ve ekonomik varlığının devamlılığı başta gelmek üzere kentin sürdürülebilir varlığı için bu çabalar hizmet öncelikleri arasında yer almak durumundadır. Türkiye’nin idari yapısında, yer yönünden yerinden yönetim kuruluşlarından biri olan belediyelerin mevzuatta tanımlı görevleri, finansal kaynakları ve kurumsal kapasiteleri gözönünde bulundurularak, çalışmada Cittaslow felsefesine uyum becerileri ortaya konmaya çalışılmıştır. vii Türkiye’deki 21 Cittaslow kentinin çevre politikaları verilerinin ele alınıp değerlendirildiği bu çalışmada, 12 kriter bazında yüzde 61,8 oranında genel bir başarım seviyesi hesaplanmıştır. Kriterlerden belediye bütçelerini zorlayan katı atıkların ayrı toplanması, kanalizasyon atıklarının filtrelenerek drene edilmesi, atıkların kompostlanması, yenilenebilir enerji yatırımları gibi faaliyetlerin tamamını karşılayan bir kent bulunmamaktadır. Köyceğiz, Seferihisar ve Vize belediyeleri 10 kriteri karşılamakla örnek bir başarı sergilemiş ve yüzde 83,3 düzeyine erişmişlerdir.

This study focuses on 21 cities from Turkey that are members of the Cittaslow International Cities Network, which has left its mark in the last 25 years in search of sustainable urban models. Aiming to protect the architecture, local food, clothing and all the elements that distinguish cities from others, which make up the cultural identities and memories of cities in thousands of years of urban history, Cittaslow draws attention with its worldwide success. Since the formation and development of cities are the determinants of the level that humanity has reached in the modern age, the subject of city history and municipal services of the city has been given enough space. At a time when overcrowding is killing the virtues of the city, to prevent small places, which are obscured by the megacities that swallowed up the small cities around them, from falling under the hegemony of national and international capital; Although it may seem utopian, it is possible with anti-globalization city models. While globalization continues its imperial expansion with neoliberal economic policies, resisting it again depends on the economic sense. Tourism stands out as the way to keep Cittaslow alive with its green nature, clean air and water, traditions and local flavors. In this sense, the sustainable existence of Cittaslow cities almost imposes a tourism-based urban economy. However, this study focuses on how successful Cittaslow, which counts environmental protection at the top of its criteria, can be in the Environmental Policies title, which consists of 12 criteria and requires some expensive investments. While the main purpose of making small cities live with their local culture, which is tried to be explained above, is obvious, Cittaslow cities in Turkey have to make sufficient efforts to protect the urban environment from the degenerating effects of tourism and crowding. These efforts for the sustainable existence of the city, especially the continuity of the sustainable environment and economic existence, have to be among the sevice priorities. In Turkey’s administrative structure, considering the duties, financial resources and institutional capacities of municipalities, which are one of the local government institutions in terms of location, adaptation skills to the Cittaslow philosophy have been tried to be revealed. ix In this study, in which environmental policy data of 21 Cittaslow cities in Turkey are handled and evaluated, an overall performance level of 61,8 percent was calculated on the basis 12 criteria. There is no city that meets all the activities such as separate collection of solid wastes, filtering and draining of sewage wastes, composting of wastes, renewable energy investments, which are among the criteria that force the municipal budgets. The municipalities of Köyceğiz, Seferihisar and Vize demonstrated an exemplary success by meeting the 10 criteria and reached the level of 83.3 percent.